Den Haag – De kersverse verkenner Wouter Koolmees (D66) heeft dinsdag erkend dat de kabinetsformatie na de verkiezingen een buitengewoon ingewikkelde opgave wordt. Tijdens zijn eerste persconferentie, kort na zijn benoeming, sprak de oud-minister en huidige NS-topman van een “complexe en gevoelige situatie” waarin politieke partijen elkaar opnieuw moeten leren vertrouwen.

“Als partijen niet bewegen, heeft het weinig zin,” aldus Koolmees. “Het wordt een beetje relatietherapie.”

🏛️ Een lastige opdracht in korte tijd

Koolmees krijgt slechts één week om zijn verkenningsfase af te ronden. Toch benadrukt hij dat hij realistisch blijft over wat er binnen die korte tijd kan worden bereikt. “De uitslag van de verkiezingen is ingewikkeld en complex,” zei hij. “Tijdens de campagne zijn stevige voorkeuren uitgesproken, en dat maakt het belangrijk om nu zorgvuldige gesprekken te voeren.”

Volgens hem is het cruciaal dat de verkenningsgesprekken niet blijven hangen in oude standpunten, maar dat partijen bereid zijn over hun eigen schaduw heen te stappen. “Er is een duidelijke wens – zowel in de politiek als in de samenleving – om tempo te maken met de vorming van een stabiel kabinet.”

⚙️ Een zoektocht naar vertrouwen

Koolmees ziet zijn rol vooral als bruggenbouwer. Hij wil in de komende dagen onderzoeken waar ruimte zit voor samenwerking tussen partijen die tijdens de verkiezingscampagne fel tegenover elkaar stonden.

“De zoektocht is: hoe kom je met elkaar tot dat vertrouwen om grote stappen vooruit te kunnen zetten op onderwerpen die al zo lang stilliggen,” zei hij.

De verkenner benadrukte dat politieke leiders het “zeer van de campagne” moeten loslaten. De komende week moet juist in het teken staan van herstel van persoonlijke relaties en het vinden van een gezamenlijke weg vooruit.

🤝 “Persoonlijke connecties zijn cruciaal”

Ondanks de gespannen politieke verhoudingen ziet Koolmees ook lichtpuntjes. Hij zegt van meerdere fractievoorzitters gehoord te hebben dat er onderling nog altijd “een persoonlijke link, een persoonlijke connectie” bestaat.

“Mijn ervaring is dat dat heel belangrijk is. Als die persoonlijke band ontbreekt, wordt het bijna onmogelijk om tot elkaar te komen.”

Koolmees benadrukte dat politiek niet alleen draait om beleid en cijfers, maar ook om menselijke relaties. “Het zijn uiteindelijk mensen die compromissen moeten sluiten en samen verantwoordelijkheid moeten nemen.”

🔄 Nieuwe politieke verhoudingen

De verkiezingsuitslag heeft de krachtsverhoudingen in de Tweede Kamer flink opgeschud. Volgens Koolmees zijn er “forse verschuivingen” zichtbaar, die onvermijdelijk leiden tot nieuwe dynamieken.

Hij noemt D66 de grote winnaar, maar ziet ook groei bij het CDA en JA21. “Dat brengt een ander evenwicht met zich mee, en dat vraagt van iedereen aanpassing,” aldus de verkenner.

D66-leider Rob Jetten wil werken aan een brede middencoalitie met de VVD, GroenLinks-PvdA en CDA. Maar VVD-leider Dilan Yeşilgöz herhaalde dinsdag dat ze niets ziet in een “gezapig middenkabinet”.

“Als blokkades in stand blijven, dan wordt het moeilijk een stabiel en constructief kabinet te vormen,” waarschuwde Koolmees.

🗓️ De komende dagen

Koolmees begint woensdag met zijn gesprekken. Hij zal acht fractievoorzitters ontvangen – te beginnen met Rob Jetten (D66). Daarna volgen onder meer Yeşilgöz (VVD), Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) en Henri Bontenbal (CDA).

De gesprekken moeten uitwijzen of er voldoende vertrouwen en bereidheid bestaat om een coalitie te vormen die de grote uitdagingen – van klimaat en woningnood tot migratie en koopkracht – kan aanpakken.

🇳🇱 Een formatie vol onzekerheden

De politieke sfeer in Den Haag blijft gespannen. Veel partijen houden elkaar voorlopig nog op afstand, en niemand wil de eerste zijn die concessies doet. Toch klinkt er voorzichtig optimisme: als de toon van de gesprekken respectvol blijft, is samenwerking niet onmogelijk.

Koolmees vatte het slot van zijn eerste persmoment samen met een vleugje nuchterheid en humor:

“Ik ben niet hier om wonderen te verrichten. Maar als we met elkaar een beetje bewegen, kunnen we misschien weer vooruit.”

Een week lang staat Den Haag nu in het teken van geduld, vertrouwen en diplomatie – precies de ingrediënten die nodig zijn voor een kabinet dat Nederland uit de politieke impasse moet leiden.