Een eiland in chaos

De tropische orkaan Melissa heeft Jamaica in een paar uur tijd tot een rampgebied herschapen. Volgens de eerste schattingen zit maar liefst 77 procent van het eiland zonder stroom, en zijn minstens drie mensen om het leven gekomen. De schade aan huizen, landbouw en infrastructuur is enorm.

De storm, die fluctueerde tussen categorie 3 en 5 op de schaal van Saffir-Simpson, raasde dinsdag met ongekende kracht over het zuidwesten van het eiland. Vooral de regio Saint Elizabeth, het agrarische hart van Jamaica, kreeg de volle laag. Daken vlogen weg, wegen veranderden in rivieren en duizenden gezinnen werden van de buitenwereld afgesneden.

“Het is een van de zwaarste orkanen in onze geschiedenis,” verklaarde minister van Binnenlandse Zaken Desmond McKenzie. “Saint Elizabeth, onze graanschuur, is letterlijk verwoest. Meer dan een half miljoen mensen zit zonder elektriciteit, en meerdere ziekenhuizen zijn beschadigd.”

Leven zonder stroom en communicatie

De Jamaicaanse overheid spreekt van een “ernstige nationale crisis”. Communicatie met de zwaarst getroffen gebieden is grotendeels verbroken door ingestorte zendmasten en weggeslagen elektriciteitsnetwerken. Hulpdiensten doen wat ze kunnen, maar de infrastructuur ligt vrijwel plat.

Een regeringswoordvoerder benadrukte dat “de rioleringssystemen beter standhielden dan verwacht”, maar dat “het onmogelijk is om nu een volledig beeld van de schade te geven”. Het officiële dodental is nog niet bevestigd, maar lokale autoriteiten vrezen dat het cijfer de komende dagen verder zal stijgen.

Belgische toeristen ongedeerd, maar diep geraakt

Het Belgische ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigde intussen dat de 65 Belgen op Jamaica en de 100 landgenoten op Cuba ongedeerd zijn. Toch was de angst groot.

An-Sofie De Baets (52), die verbleef in het RIU-resort in Montego Bay, beschrijft de nacht van dinsdag als “de langste van haar leven”.

“De muren trilden, plafonds stortten in, en ik dacht dat het voorbij was,” vertelt ze. “Maar het personeel bleef ongelooflijk kalm. Ze trotseerden de storm om maaltijden kamer per kamer te brengen, door de regen en wind. Dat zal ik nooit vergeten.”

De Baets werd zichtbaar emotioneel toen ze sprak over de lokale bevolking:

“Ze hebben zelf niets meer, maar blijven glimlachen. Toen een van de medewerkers mij begroette met een big smile, brak ik. Ik heb me vrijwillig aangemeld om te helpen schoonmaken en opruimen.”

Melissa bereikt Cuba: nieuwe dreiging voor de Bahama’s

Na haar verwoestende passage over Jamaica heeft Orkaan Melissa Cuba bereikt, waar de storm nu huishoudt in het zuidoosten van het eiland. In de hoofdstad Santiago de Cuba staan straten volledig onder water en zijn honderden bomen ontworteld.

President Miguel Díaz-Canel sprak over “een zeer moeilijke nacht” en riep burgers op “binnen te blijven en schuil te zoeken”. De Cubaanse autoriteiten hebben meer dan 735.000 mensen geëvacueerd, voornamelijk in de oostelijke provincies.

Het National Hurricane Center (NHC) in de Verenigde Staten waarschuwt dat Melissa in de loop van donderdag de Bahama’s zal bereiken. De orkaan behoudt windsnelheden van meer dan 200 kilometer per uur en zou volgens meteorologen zelfs aan kracht kunnen winnen.

“De interactie met het bergachtige terrein van Cuba heeft het oog van de storm breder gemaakt,” aldus het NHC. “Dat vergroot het gebied waar verwoestende winden en overstromingen kunnen toeslaan.”

Een Caribische regio op haar knieën

De nasleep van Melissa beperkt zich niet tot Jamaica en Cuba. Ook Haïti en Panama melden dodelijke slachtoffers. In Haïti is het dodental door overstromingen opgelopen tot twintig, terwijl duizenden mensen hun huizen zijn kwijtgeraakt.

Internationale hulporganisaties waarschuwen voor een humanitaire crisis in de regio. Drinkwater is schaars, ziekenhuizen zijn overbelast en voedselvoorraden raken uitgeput.

“Wat we nu zien, is niet alleen een natuurramp, maar een beproeving van menselijkheid,” zegt een woordvoerder van de VN. “De Caribische eilanden staan voor een lange, zware wederopbouw.”

Een verwoestende stilte na de storm

Wanneer de wind eindelijk gaat liggen, blijft er slechts stilte over — een stilte gevuld met verlies, angst, maar ook veerkracht.

Terwijl het puin nog wordt geruimd, houden velen zich vast aan één hoopvolle gedachte: dat Melissa, hoe meedogenloos ook, de kracht van menselijke solidariteit niet kon breken.