Een broze maar opgeluchte ademhaling in Brussel

Na dagen van politieke spanning en lange nachtelijke vergaderingen is er eindelijk wat ademruimte voor de federale regering onder leiding van premier Bart De Wever. Vrijdagavond bereikten de premier en zijn vicepremiers een akkoord om de begrotingsonderhandelingen voort te zetten vanaf maandag, met een nieuwe deadline op 6 november. Hoewel er nog geen definitieve doorbraak is, overheerst voorzichtig optimisme binnen de Wetstraat: “Het land lijkt voorlopig gered,” klinkt het bij een betrokkene.

De zoektocht naar 10 miljard euro

De federale regering staat onder zware druk om een meerjarenbegroting tot 2029 rond te krijgen die voldoet aan de Europese uitgavennorm. Premier De Wever benadrukte vrijdag dat deze norm het absolute minimum blijft. België moet volgens berekeningen minstens 10 miljard euro vinden tegen 2030 om aan de Europese eisen te voldoen.

De Wever presenteerde tijdens de kern een nieuw, “creatief” voorstel om de begrotingskloof te dichten. Maar volgens bronnen dicht bij de onderhandelingstafel is het nog onzeker of dit plan kan rekenen op voldoende steun. “Het idee was innovatief, maar politiek bijzonder delicaat,” aldus een insider.

MR blijft dwarsliggen

Het grootste obstakel blijft de liberale partij MR, die zich fel verzet tegen enkele sleutelmaatregelen van De Wever. Vooral het voorstel van een btw-verhoging en een indexsprong ligt moeilijk bij de Franstalige liberalen. MR-vicepremier David Clarinval benadrukte voor aanvang van de kern dat zijn partij “constructief wil meewerken”, maar dat er “nog steeds te veel taksen op tafel liggen”.

Na afloop hield Clarinval zich op de vlakte. Hij bevestigde enkel dat hij “op een constructieve manier verder werkt binnen het kader van het regeerakkoord”. Toch liet hij duidelijk verstaan dat de MR niet van plan is om in te stemmen met maatregelen die de koopkracht van de burgers rechtstreeks aantasten.

De dreiging van een crisis

Vrijdagmiddag leek de situatie nog uitzichtloos. De Wever had toen één-op-één-gesprekken gevoerd met zijn vicepremiers in een poging een doorbraak te forceren. Bronnen binnen de regering spraken van “grote vermoeidheid” en “frustratie” aan de onderhandelingstafel.

Er gingen zelfs geruchten dat De Wever klaar stond om naar de koning te trekken om een politieke crisis te melden – een scenario dat het land op de rand van een regeringsval had kunnen brengen. Uiteindelijk bleek dat niet nodig. Tegen de avond was er genoeg bereidheid om de gesprekken te hervatten, waardoor het politieke toneel voorlopig werd gestabiliseerd.

Geen onderhandelingen dit weekend

In overleg met alle betrokken partijen werd besloten dat er dit weekend niet verder wordt onderhandeld. De Wever wil zijn vicepremiers de kans geven om het creatieve voorstel intern te bespreken en nieuwe cijfers door te rekenen.

Maandag komt het kernkabinet opnieuw bijeen, waar men hoopt op concrete vooruitgang richting een akkoord. De premier zou volgens ingewijden “alle opties openhouden” en is bereid enkele van zijn eerdere voorstellen bij te sturen, zolang de totale begrotingsinspanning behouden blijft.

Een fragiel evenwicht

Hoewel het nieuws van vrijdagavond als een opluchting komt, blijft het politieke evenwicht uiterst fragiel. De Wever bevindt zich in een moeilijke positie: enerzijds moet hij streng genoeg zijn om geloofwaardig te blijven tegenover Europa, anderzijds moet hij zijn coalitiepartners tevreden houden om de regering overeind te houden.

Binnen de meerderheid wordt gefluisterd dat de komende week beslissend zal zijn voor de toekomst van de regering-De Wever. Een mislukking zou niet alleen politieke instabiliteit veroorzaken, maar ook de economische geloofwaardigheid van België ernstig ondermijnen.

Voorzichtig optimisme

Ondanks de spanningen klinkt er nu toch een zweem van hoop. “Het feit dat iedereen nog aan tafel zit, is al een overwinning op zich,” aldus een kabinetsmedewerker. De komende week zal uitwijzen of dat fragiele optimisme kan worden omgezet in een concreet akkoord.

Voorlopig lijkt het land, zoals één regeringsbron het samenvatte, “even van de rand van de afgrond teruggetrokken.” Maar zolang het begrotingsgat van 10 miljard nog niet is gedicht, blijft België dansen op een dun koord — tussen politieke realiteit en economische noodzaak.