Nederland – Het land van vrijheid, maar onveilig voor lhbti+-vluchtelingen?

Amsterdam – Nederland staat wereldwijd bekend als een vrij en tolerant land, waar mensen van alle seksuele oriëntaties en genderidentiteiten welkom zijn. Toch blijkt uit een recent onderzoek dat die vrijheid niet voor iedereen vanzelfsprekend is. Uit een peiling van belangenorganisatie COC Nederland blijkt dat bijna de helft van de lhbti+-asielzoekers en statushouders zich onveilig voelt in Nederlandse opvanglocaties.

Verontrustende cijfers

Het onderzoek werd uitgevoerd onder 54 lhbti+-personen die momenteel verblijven of verbleven in asielzoekerscentra (azc’s) of andere opvanglocaties verspreid door Nederland. De resultaten zijn schokkend: 57% van de deelnemers gaf aan intimidatie, bedreiging of discriminatie te hebben meegemaakt vanwege hun seksuele geaardheid of genderidentiteit.

Daarnaast zegt maar liefst 80% dat ze zich niet veilig genoeg voelen om open te zijn over wie ze zijn. Ze verbergen hun identiteit uit angst voor reacties van medebewoners of zelfs personeel.

Geen verbetering sinds 2018

Volgens het COC is er sinds een eerder onderzoek uit 2018 nauwelijks verbetering merkbaar. Destijds kaartte de organisatie al aan dat lhbti+-vluchtelingen extra kwetsbaar zijn en onvoldoende bescherming genieten binnen de opvangstructuur.

“Het is schrijnend dat mensen die in Nederland bescherming zoeken, hier juist opnieuw in een onveilige situatie terechtkomen,” aldus COC-voorzitter Astrid Oosenbrug. “Het gaat hier niet om incidenten, maar om structurele problemen.”

Bron van onveiligheid

De onveiligheid komt volgens het rapport niet alleen van andere asielzoekers, maar soms ook van COA-medewerkers (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) of mensen uit de omgeving van de opvanglocatie. Veel bewoners komen uit landen waar homoseksualiteit strafbaar is of zwaar wordt gestigmatiseerd. Dat stigma blijft soms aanwezig binnen de opvangcentra, waardoor lhbti+-personen zich geïsoleerd voelen en zelfs opnieuw slachtoffer worden van haat of geweld.

COC pleit voor gerichte maatregelen

COC Nederland roept de overheid en het COA op tot actie. De organisatie stelt voor om onder andere:

• Veilige, aparte ruimtes te creëren voor lhbti+-personen binnen opvanglocaties;

• COA-personeel beter te trainen in het herkennen en aanpakken van discriminatie en geweld;

• Lhbti+-contactpersonen aan te stellen in elk azc;

• En om asielprocedures voor kwetsbare lhbti+-asielzoekers te versnellen.

“Deze mensen hebben vaak al een traumatisch verleden, en zouden zich hier eindelijk veilig moeten kunnen voelen,” aldus het COC.

Reactie van het COA

In een reactie laat het COA weten zich bewust te zijn van de problematiek en te werken aan verbeteringen. “We nemen signalen van onveiligheid zeer serieus en proberen op verschillende locaties al met aparte woonruimtes en vertrouwenspersonen te werken,” aldus een woordvoerder. Toch erkent men dat er “nog stappen te zetten zijn”.

Lhbti+-vluchtelingen zoeken veiligheid – en erkenning

Voor veel lhbti+-vluchtelingen is Nederland een land van hoop – een plek waar ze eindelijk zichzelf kunnen zijn, na jaren van onderdrukking of vervolging in eigen land. Dat zij zich juist hier weer moeten verstoppen, voelt voor velen als een harde klap.

Zoals één van de deelnemers in het rapport zegt:

“Ik dacht dat ik eindelijk vrij zou zijn in Nederland. Maar ik moet hier net zo goed zwijgen als thuis.”

Conclusie

De vrijheid waar Nederland om bekend staat, lijkt voor lhbti+-vluchtelingen nog niet vanzelfsprekend. COC Nederland doet opnieuw een dringende oproep om deze mensen de bescherming te bieden die ze verdienen. Want pas als iedereen – ongeacht achtergrond of identiteit – zich veilig voelt, kan er écht gesproken worden van vrijheid.