De discussie rond de kerststal op de Brusselse Grote Markt blijft maar aanzwellen. Wat normaal gezien een sfeervol symbool van warmte, traditie en gezelligheid is, is dit jaar uitgegroeid tot een politiek beladen onderwerp dat de hoofdstad in twee kampen lijkt te verdelen. De Franstalige liberalen van de Mouvement Réformateur (MR) hebben zelfs een online petitie gelanceerd om de terugkeer te eisen van een “echte” kerststal, zoals die volgens hen altijd heeft bestaan.

De aanleiding voor de rel? Een nieuwe, artistieke kerststal die deel uitmaakt van de jaarlijkse kerstmarkt Winterpret. De figuren – opgebouwd uit linnen, satijn en fluweel – hebben geen gezichten en wijken sterk af van de traditionele beeldtaal die in veel Belgische steden gebruikelijk is. Wat door de organisatoren werd aangekondigd als een “moderne en poëtische interpretatie” van de kerstscene, wordt door tegenstanders gezien als een vorm van culturele vervlakking die haaks staat op eeuwenoude tradities.

“Een belediging voor onze tradities”

MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez spaarde zondag op sociale media de grote woorden niet. Op X (voorheen Twitter) schreef hij:

“We mogen ons hier niet bij neerleggen. Deze kerststal is onzin en een belediging voor onze tradities. Het is ondraaglijk om te zien hoe onze gebruiken voortdurend worden aangetast. De MR lanceert daarom een petitie om de terugkeer van een echte kerststal en een echte kerstmarkt te eisen.”

Volgens Bouchez is er niets mis met creativiteit of kunst, maar moet een kerststal vooral herkenbaar zijn. De huidige figuren – die geen gezichten hebben en gemaakt zijn van lichte stoffen – lijken volgens hem eerder op “een eerbetoon aan de zombies die je in de buurt van de Brusselse stations aantreft” dan op een voorstelling van het kerstverhaal. Daarmee verwijst hij naar de problematiek rond dakloosheid en drugsverslaving rond de Brusselse metrostations, een thema dat al langer gevoelig ligt.

De uitspraak zorgde meteen voor commotie: volgens critici doet de vergelijking met “zombies” afbreuk aan de menselijke waardigheid, maar Bouchez bleef bij zijn standpunt. Zijn petitie, die binnen enkele uren duizenden handtekeningen verzamelde, moet druk zetten op het stadsbestuur om de kerststal alsnog te vervangen.

Kerstmarkt, Winterpret of politieke symboolstrijd?

De kerststal staat niet op zichzelf. De MR heeft al langer kritiek op de keuze van het Brusselse stadsbestuur om de traditionele benaming “Kerstmarkt” te vervangen door Winterpret. Volgens hen is deze verandering onderdeel van een trend waarbij religieuze of culturele tradities verwateren uit angst om bepaalde groepen te kwetsen.

Bouchez formuleerde het zo:

“We moeten duidelijk zijn: een kerstmarkt is een kerstmarkt. Dat is deel van onze cultuur. Het hernoemen ervan heeft geen zin en versterkt alleen het idee dat onze tradities aan het verdwijnen zijn.”

Voorstanders van de naam Winterpret benadrukken daarentegen dat het evenement toegankelijk wil zijn voor iedereen, ongeacht achtergrond of overtuiging, en dat de naam al jaren wordt gebruikt zonder grote problemen. Toch blijft het onderwerp telkens opnieuw oplaaien, zeker wanneer er bijkomende symbolische elementen in het vizier komen – zoals nu de kerststal.

Ahidar kaart zaak aan in gemeenteraad

De controverse blijft niet beperkt tot sociale media. Team Fouad Ahidar, een oppositiepartij in Brussel-Stad, heeft aangekondigd dat zij de kwestie maandag officieel zullen aankaarten in de gemeenteraad. Volgens hen is er onvoldoende inspraak geweest over het ontwerp van de kerststal, en is het stadsbestuur te weinig transparant geweest over de keuze voor deze moderne interpretatie.

Ahidar benadrukte eerder dat een kerststal voor veel Brusselaars een emotioneel symbool is, en dat men zorgvuldig moet omgaan met culturele elementen die diep geworteld zijn in de geschiedenis van de stad.

Burgemeester Close houdt voet bij stuk

Brussels burgemeester Philippe Close (PS) lijkt echter niet van plan toe te geven aan de druk. Tijdens de officiële opening van Winterpret zei hij dat hij de nieuwe kerststal “heel mooi” vindt en volledig achter de artistieke keuze staat.

“Dat zeg ik, daar sta ik voor. En ik ga niet terugkrabbelen,” klonk het resoluut.

Volgens Close is het normaal dat kunst discussie oproept. Hij ziet de kerststal als een creatief project dat Brussel een moderne uitstraling geeft, zonder de warmte en magie van de kerstperiode te verliezen. Bovendien benadrukt hij dat Brussel een diverse en kosmopolitische stad is, waar traditie en vernieuwing naast elkaar kunnen bestaan.

Meer dan een kerststal: een debat over identiteit

Hoewel het debat draait rond een kerststal van enkele meters groot, raakt het aan veel grotere maatschappelijke thema’s: culturele identiteit, tradities, inclusiviteit en de rol van kunst in de publieke ruimte. De kerstperiode, normaal gezien een tijd van rust en gezelligheid, blijkt opnieuw een moment waarop onderliggende spanningen naar boven komen.

Voor sommige Brusselaars symboliseert de controversiële kerststal een breuk met het verleden, een verregaande modernisering die het karakter van de stad aantast. Voor anderen toont de nieuwe versie juist aan dat Brussel openstaat voor creativiteit en nieuwe interpretaties van bekende rituelen.

Ondertussen blijft de petitie groeien, en belooft de gemeenteraadszitting van maandag een felle discussie op gang te brengen. Of de kerststal uiteindelijk wordt vervangen of niet, één ding is duidelijk: in Brussel is zelfs een kribbe genoeg om een cultureel-politieke storm te ontketenen.