In het grensgebied tussen Nederland en Duitsland speelt zich een opmerkelijke en verontrustende trend af: criminelen blijven geldautomaten opblazen om grote sommen geld buit te maken. Vooral in kleine Duitse dorpen, waar beveiliging minder streng is dan aan de Nederlandse kant, slaan deze bendes genadeloos toe. De schade loopt inmiddels in de miljoenen euro’s, en de politie in beide landen staat voor een complexe uitdaging.

Volgens de laatste rapporten van de Nederlandse en Duitse politiediensten is er sinds begin 2025 een duidelijke toename van zogeheten plofkraken. Alleen al in het derde kwartaal van dit jaar zijn er meer dan zestig incidenten gemeld, een stijging van bijna dertig procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De dadergroepen, vaak jonge mannen van tussen de 18 en 25 jaar oud, gebruiken explosieven om in enkele seconden de geldcassette van een pinautomaat open te breken.

Wat de situatie extra problematisch maakt, is dat veel van deze aanvallen plaatsvinden net over de grens, in plaatsen als Gronau, Bocholt en Emmerich. Daar staan nog geldautomaten die niet zijn uitgerust met de nieuwste beveiligingssystemen. Criminelen uit Nederland steken ’s nachts de grens over, slaan toe, en keren binnen enkele minuten terug naar hun toevluchtsoorden in Brabant of Noord-Holland.

De politie vermoedt dat achter de reeks plofkraken georganiseerde netwerken schuilgaan, die volgens dezelfde modus operandi te werk gaan. Er wordt gebruikgemaakt van snelle gestolen auto’s – vaak Audi’s of BMW’s – die na de overval worden achtergelaten en in brand gestoken om sporen te wissen. De samenwerking tussen de Duitse en Nederlandse autoriteiten is de laatste maanden geïntensiveerd, maar het probleem blijft hardnekkig.

Een woordvoerder van de Koninklijke Marechaussee verklaarde vanochtend dat “de grensregio al langer een hotspot is voor mobiele bendes.” Volgens hem profiteert deze vorm van criminaliteit van de open grenzen binnen het Schengengebied, waardoor verdachten snel kunnen vluchten. “We zien dat de dadergroepen goed georganiseerd zijn, beschikken over technische kennis en zelfs testlocaties hebben om explosieven te oefenen,” voegde hij eraan toe.

In sommige gevallen gaat het echter mis: de explosies zijn zo krachtig dat complete gevels instorten en omwonenden in gevaar komen. In het Duitse Kleve bijvoorbeeld moest een gezin halsoverkop hun huis verlaten nadat een plofkraak de fundering van het gebouw had beschadigd. Wonder boven wonder raakte niemand ernstig gewond, maar de materiële schade was enorm.

De politie onderzoekt momenteel ook of er sprake is van internationale financiering of connecties met criminele organisaties buiten Europa. De gebruikte springstoffen zijn vaak van militaire oorsprong, en vermoedelijk afkomstig van illegale handel in Oost-Europa. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat sommige plofkrakers hun kennis delen via besloten online groepen, waar instructievideo’s circuleren over het openen van automaten en het vermijden van alarmsystemen.

Banken proberen intussen hun verantwoordelijkheid te nemen. Verschillende Duitse banken hebben aangekondigd om geldautomaten ’s nachts te sluiten of zelfs volledig te verwijderen in risicogebieden. Nederlandse banken zoals ING en Rabobank volgen die trend, maar waarschuwen dat dit de toegankelijkheid van contant geld voor burgers vermindert.

Volgens criminologen is het probleem diepgeworteld en moeilijk volledig uit te roeien. “Zolang er contant geld in omloop is, zal de verleiding blijven bestaan,” zegt professor Johan van der Meer van de Universiteit Utrecht. “De enige duurzame oplossing ligt in betere grensbewaking en digitale betalingsstructuren, maar dat kost tijd.”

Ondertussen blijft de spanning hoog in het grensgebied. Voor bewoners is het dagelijkse realiteit geworden om wakker te schrikken van een doffe dreun in de nacht, gevolgd door sirenes en helikoptergeluid. De autoriteiten roepen het publiek op om verdachte voertuigen of ongebruikelijke nachtelijke activiteit onmiddellijk te melden.

De strijd tegen de plofkraken is nog lang niet voorbij – maar één ding is zeker: de grens tussen Nederland en Duitsland is niet langer een scheidslijn van vrede en handel, maar een frontlinie in de strijd tegen een nieuwe generatie van gewelddadige, technisch onderlegde criminelen.