Veroorzaken militairen op straat een open oorlog met Brusselse drugscriminelen? “Dit is een risico”

Het plan van minister van Binnenlandse Zaken Bernard Quintin (MR) om militairen in te zetten in Brussel tegen de drugscriminaliteit, heeft de gemoederen in België flink beziggehouden. Nog dit jaar wil Quintin de Belgische strijdkrachten actiever laten deelnemen aan operaties in de hoofdstad, een maatregel die volgens hem nodig is om de stijgende criminaliteit het hoofd te bieden. Maar de vraag blijft: leidt deze inzet van militairen tot meer veiligheid, of creëert het juist een groter risico op escalatie?

Minister Quintin: een noodzaak tot actie

Volgens Quintin is de situatie in Brussel al jaren kritiek. Drugsbendes hebben bepaalde wijken in hun greep en intimidatie, schietpartijen en overvallen zijn geen uitzondering. “De politie doet fantastisch werk, maar de situatie vereist bijkomende middelen en een krachtige aanwezigheid van de staat,” verklaarde hij eerder in een persconferentie. Het idee om militairen in te zetten is ingegeven door de nood aan zichtbare kracht en afschrikking, vooral in buurten waar de drugscriminaliteit het meest gewelddadig is.

Quintin benadrukt dat de inzet tijdelijk en gecontroleerd zal zijn. Militairen zullen samen met de politie patrouilleren en toezicht houden, maar geen reguliere politietaken overnemen. “Het is een ondersteuning, geen vervanging. We willen criminaliteit ontmoedigen, geen burgeroorlog ontketenen,” aldus de minister.

Scepsis bij journalisten en experts

Ondanks de woorden van Quintin klinken er stevige waarschuwingen. Politiek journalisten Isolde Van den Eynde en Karel Lattrez uitten hun bedenkingen in de HLN-podcast Het Rapport van de Wetstraat. Volgens hen is het inzetten van militairen op straat niet zonder risico’s. “Drugscriminelen zullen de militairen uitdagen en dan krijg je mogelijk nog meer schietpartijen,” waarschuwde Van den Eynde.

Lattrez voegde toe dat het risico van escalatie aanzienlijk is. “Militairen zijn getraind voor oorlogs- en gevechtssituaties, niet voor dagelijkse interacties met burgers in complexe stedelijke omgevingen. Een verkeerde inschatting kan leiden tot onbedoelde confrontaties.”

De zorgen van de journalisten worden gedeeld door criminologen en veiligheidsdeskundigen. Het idee dat een verhoogde militaire aanwezigheid de criminaliteit zou ontmoedigen, wordt door sommigen betwijfeld. “Criminele netwerken in Brussel zijn georganiseerd en vaak goed gewapend. Het tonen van militaire kracht kan door hen worden gezien als een provocatie in plaats van een afschrikmiddel,” zegt professor criminologie Sofie De Clercq van de KU Leuven.

Reacties uit de Brusselse wijken

In de wijken waar de inzet van militairen gepland staat, leven de inwoners in spanning. Sommige buurtbewoners hopen dat de aanwezigheid van de strijdkrachten de veiligheid zal verhogen. “Als dit betekent dat er minder schietpartijen en overvallen zijn, ben ik ervoor,” zegt Ahmed, een inwoner van Molenbeek.

Anderen uiten juist zorgen over een militaire sfeer in hun straat. “Het voelt alsof we in een oorlogsgebied gaan wonen. Wat als een klein incident escaleert? We willen geen extra geweld in onze buurt,” vertelt Fatima, die al jaren in Brussel woont.

Juridische en politieke dimensies

Het inzetten van militairen tegen binnenlandse criminaliteit roept ook juridische vragen op. De Belgische grondwet voorziet in uitzonderlijke omstandigheden voor militaire inzet binnenlands, maar het blijft een grijs gebied. Critici vragen zich af of het parlement voldoende betrokken is bij deze beslissing en of er duidelijke richtlijnen zijn om het gebruik van geweld te reguleren.

Politiek gezien is het plan van Quintin een delicate zaak. MR probeert haar imago van daadkrachtige partij te versterken, terwijl coalitiepartners zoals de PS en Ecolo hun zorgen uiten over de mogelijke escalatie en burgerrechten. Het debat belooft de komende weken fel te worden, zeker omdat de inzet van militairen zichtbaar is en veel media-aandacht zal trekken.

Internationale voorbeelden

België is niet het eerste land dat militairen inzet tegen drugscriminaliteit. In Frankrijk, Mexico en sommige Latijns-Amerikaanse landen zijn soortgelijke maatregelen genomen, met gemengde resultaten. In sommige gevallen leidde het tot tijdelijke dalingen in misdaadcijfers, maar in andere gevallen juist tot een toename van geweld en conflicten tussen criminele groeperingen en de staat.

Veiligheidsanalisten waarschuwen dat België moet leren van deze internationale voorbeelden. Een te directe confrontatie kan leiden tot een vicieuze cirkel van geweld en wraakacties. Strategisch en voorzichtig optreden is cruciaal om het gewenste effect te bereiken.

Mogelijke alternatieven

Experts suggereren dat er alternatieve maatregelen zijn om de drugscriminaliteit te bestrijden zonder militairen in te zetten. Deze omvatten onder meer:

• Versterking van de politiecapaciteit, met meer gespecialiseerde eenheden en middelen.

• Investeringen in sociale projecten in kwetsbare buurten om jongeren te weerhouden van criminele activiteiten.

• Betere samenwerking tussen gemeenten en federale diensten, zodat criminaliteit proactief wordt aangepakt in plaats van reactief.

Volgens velen kan een combinatie van preventie, handhaving en sociale interventies effectiever zijn dan een militaire aanwezigheid.

Conclusie

Het plan van minister Quintin om militairen in te zetten tegen drugscriminaliteit in Brussel roept veel vragen op. Enerzijds is er de noodzaak om de veiligheid in bepaalde wijken te verhogen, anderzijds bestaat het risico op escalatie en confrontaties met zwaarbewapende criminele netwerken.

De komende maanden zullen cruciaal zijn om te zien of dit plan daadwerkelijk de gewenste resultaten oplevert of dat het de spanningen in de stad juist verhoogt. Voor de inwoners van Brussel is één ding zeker: de ogen van de hele natie zullen gericht zijn op hun straten, terwijl de discussie over veiligheid, rechten en de rol van het leger voortduurt.