De parlementaire enquête naar het Nederlandse coronabeleid had hét moment moeten zijn waarop eindelijk alle kaarten op tafel komen.

Na jaren van ingrijpende maatregelen, ingeperkte vrijheden, gesloten scholen, omvallende bedrijven en gigantische overheidsuitgaven verlangen miljoenen Nederlanders duidelijkheid. Waarom zijn bepaalde besluiten genomen?

Wie droeg de eindverantwoordelijkheid? En zijn er fouten gemaakt die nooit zijn toegegeven?

Volgens Tweede Kamerlid Gideon van Meijeren is het antwoord helaas simpel: het onderzoek ligt bijna stil en niemand lijkt zich écht druk te maken om de waarheid boven tafel te krijgen. Terwijl de commissie juist is opgericht om volledige verantwoording af te dwingen.

Onderzoek naar coronabeleid komt nauwelijks vooruit

Van Meijeren sloeg alarm in de Tweede Kamer: de enquêtecommissie boekt geen voortgang en dat is volgens hem een democratisch probleem van formaat.

Hij benadrukt dat er nog steeds geen duidelijkheid is over cruciale keuzes die tijdens de pandemie zijn gemaakt.

Hij stelt dat het oneerlijk en onverantwoord is als het parlement zich verschuilt achter procedurele kwesties terwijl burgers dagelijks de gevolgen ervaren.

Ondernemers die failliet gingen, kinderen die met achterstanden kampen, jongeren die psychische problemen ontwikkelden en gezondheidszorg die onder druk bleef staan: iedereen heeft recht op transparantie.

Maar wat blijkt? De commissie lijkt maar niet in beweging te komen. Dat voedt de verdenking dat er doelbewust op de rem wordt gedrukt.

Belangrijke sleutelfiguren nog steeds niet gehoord

Van Meijeren vindt dat de voormalige politieke leiders en adviseurs verantwoording moeten afleggen — namen als Mark Rutte, Hugo de Jonge, Sigrid Kaag en Jaap van Dissel staan volgens hem bovenaan de lijst. Zij speelden een grote rol in besluiten die Nederland maandenlang in een greep hielden.

Zonder hen te horen blijft het onderzoek volgens hem een lege huls. Hij vindt het onbegrijpelijk dat de Kamer het duldt dat mogelijke fouten niet worden blootgelegd.

De grote vraag die boven de Kamer hangt:
Durft men de mensen aan te spreken die daadwerkelijk de beslissingen namen?

Van Meijeren waarschuwt voor een complete doofpot

Het woord doofpot klinkt inmiddels steeds luider. Volgens Van Meijeren wordt de enquête opzettelijk lamgelegd zodat pijnlijke waarheden niet naar buiten komen. En dat terwijl juist tijdens een crisis de politieke cultuur getest wordt: kies je voor openheid of voor het wegstoppen van fouten?

De angst voor reputatieschade zou groot zijn. En er speelt iets anders: als blijkt dat bepaalde keuzes niet wetenschappelijk of juridisch te verantwoorden waren, dan kan dat leiden tot grote politieke gevolgen.

Precies daarom, zo zegt Van Meijeren, mag dit onderzoek niet verwateren tot een formaliteit.

Wie stopt verantwoording, stopt vertrouwen

Het vertrouwen in de overheid kreeg tijdens de coronacrisis al forse klappen. Voor veel mensen voelde het alsof hun mening er niet toe deed.

Zelfs nu maatregelen voorbij zijn, blijft het wantrouwen hangen — juist omdat niemand écht uitlegt waarom alles gebeurde zoals het gebeurde.

Om dat te herstellen moet er volgens critici volledige openheid komen over:

• het vaccinbeleid en eventuele bijwerkingen

• de reden achter schoolsluitingen

• de rol van externe lobbyorganisaties

• het financieel beheer van coronamiljarden

• het wetenschappelijke bewijs achter lockdowns

Zonder antwoorden blijft er ruimte voor speculatie, verdeeldheid en wantrouwen.

Waarom werd een debat geblokkeerd?

Van Meijeren eiste een debat, maar kreeg daar geen meerderheid voor. Dat zorgde bij hem voor onbegrip: hoe kan de Kamer weigeren te praten over de voortgang van één van de belangrijkste onderzoeken van deze tijd?

Critici zien dat als bewijs dat het systeem zichzelf beschermt. Politici zouden elkaar de hand boven het hoofd houden, omdat ze zelf deel waren van het beleid.

Voorstanders van de huidige koers vinden dat Van Meijeren te hard van stapel loopt en dat de commissie juist zorgvuldig moet werken. Maar dat is moeilijk te verkopen aan burgers wanneer zij zien dat er nauwelijks iets gebeurt.

De druk op de politiek neemt toe

Het Nederlandse volk kijkt mee. Familiebedrijven gingen kapot, mensen werden in isolatie gezet, ouderen stierven zonder afscheid te mogen nemen. Dat zijn littekens die niet zomaar verdwijnen.

De samenleving vraagt nu:

• Was alles wel nodig?

• Zijn kosten en schade eerlijk afgewogen?

• Zijn fouten erkend en hersteld?

Veel Nederlanders vinden dat politiek leiders zich niet mogen verschuilen achter tijd of formaliteiten. De crisis mag niet worden afgesloten zonder dat alle informatie op tafel ligt.

Zonder volledige waarheid geen nieuwe start

De coronaperiode blijft een gevoelig onderwerp. Sommige Nederlanders waren voorstander van streng beleid, anderen voelden zich juist onderdrukt en beperkt. Juist daarom moet de enquête open en eerlijk zijn.

Van Meijeren benadrukt dat er lessen moeten worden getrokken. Niet om te beschuldigen om het beschuldigen, maar om te voorkomen dat de overheid in de toekomst opnieuw blindelings maatregelen doorvoert zonder voldoende democratische controle.

Wanneer wetenschap, politiek en macht in elkaar overlopen, ontstaat een risico waar iedereen voor moet waken: beslissingen achter gesloten deuren zonder verantwoording.

Gaat Nederland ooit alle antwoorden krijgen?

De enquêtecommissie staat voor een keuze. Of ze pakt door en onderzoekt de volle waarheid — ook als dat pijnlijk is.

Of ze blijft hangen in voorzichtigheid en politiek gedraai, waardoor de crisis eindigt in stilte in plaats van transparantie.

Voor Van Meijeren is de richting duidelijk:
geen doofpot, maar daden.

Iedereen die verantwoordelijkheid droeg moet onder ede worden gehoord.

De bal ligt nu bij de politiek:Gaat de Kamer de moed tonen om te doen wat nodig is?

Of blijft de waarheid opnieuw in een lade liggen?

Wat in elk geval duidelijk is: de tijd van wegkijken is voorbij. Steeds meer Nederlanders eisen dat de waarheid niet wordt afgezwakt, gefilterd of geparkeerd in commissiekamers waar niemand toegang toe heeft.

Het coronabeleid heeft diepe sporen nagelaten en zolang er geen eerlijke reflectie plaatsvindt, zal het wantrouwen in de politiek alleen maar verder groeien.

Van Meijeren en anderen benadrukken dat transparantie geen luxe is maar een democratische plicht.

Een land dat fouten niet durft te erkennen, loopt het risico ze te herhalen. Juist nu de pandemie achter ons ligt, moet er worden gekeken naar wat er misging — niet om terug te slaan, maar om sterker en eerlijker vooruit te gaan.

Het antwoord op die oproep bepaalt hoe volwassen onze democratie werkelijk is.

Wat vind jij?

Heeft Nederland recht op volledige openheid over het coronabeleid?
Moeten Rutte, De Jonge en andere sleutelfiguren eindelijk verantwoording afleggen?

Praat mee op onze Facebookpagina en laat jouw mening horen!