Gemeente Westland in verzet: “Geen ruimte voor 635 asielzoekers” – Felle brief aan minister David van Weel zet druk op asieldiscussie

WESTLAND – De gemeente Westland heeft een krachtige en opvallend directe boodschap gestuurd aan demissionair minister David van Weel. In een brief die op 18 september 2025 naar Den Haag werd verzonden, maakt het gemeentebestuur duidelijk dat er volgens hen “geen enkele ruimte of realistische mogelijkheid” is om 635 asielzoekers op te vangen binnen de gemeentegrenzen.

De toon van de brief laat weinig ruimte voor interpretatie. Volgens burgemeester en wethouders ontbreekt het niet alleen aan fysieke opvanglocaties, maar ook aan een degelijke onderbouwing vanuit het Rijk over waarom juist Westland dit aantal zou moeten realiseren. “Wij kunnen deze opdracht niet uitvoeren zonder de leefbaarheid en veiligheid van onze inwoners ernstig in gevaar te brengen,” schrijft het college in scherpe bewoordingen.

Gebrek aan draagvlak en infrastructuur

De gemeente wijst erop dat Westland al jarenlang kampt met een structureel woningtekort, zowel voor starters als voor gezinnen. Ook de druk op zorg, onderwijs en sociale voorzieningen neemt toe. “Het toevoegen van 635 opvangplekken is in de huidige omstandigheden onhaalbaar,” aldus wethouder Pieter Varekamp. “Wij hebben simpelweg de capaciteit niet – niet qua gebouwen, niet qua begeleiding, en niet qua maatschappelijk draagvlak.”

Het gemeentebestuur benadrukt dat Westland geen onwil toont tegenover asielopvang, maar dat de grenzen van het mogelijke zijn bereikt. “Wij zijn bereid onze verantwoordelijkheid te nemen, maar het Rijk mag niet doen alsof iedere gemeente een blanco vel is waarop willekeurig cijfers kunnen worden ingevuld,” staat in de brief te lezen.

Achtergrond van het conflict

De discussie over de opvang van asielzoekers laaide opnieuw op nadat het ministerie van Justitie en Veiligheid begin september een conceptverdeling presenteerde. Daarin kreeg Westland het verzoek om 635 opvangplekken te realiseren in het kader van het landelijke spreidingsplan. Het plan is bedoeld om de druk op bestaande opvanglocaties, zoals Ter Apel, te verlichten.

Volgens Haagse bronnen is het aantal gebaseerd op bevolkingsaantallen en regionale spreiding. Gemeenten met meer inwoners of ruimte zouden naar verhouding meer asielzoekers moeten opvangen. Westland, dat met ruim 110.000 inwoners behoort tot de grotere gemeenten in Zuid-Holland, zou volgens die berekening een “passend aandeel” moeten leveren.

Maar de gemeente bestrijdt die redenering. “Deze berekening is volstrekt willekeurig en houdt geen rekening met lokale realiteit,” aldus het gemeentebestuur. “Wij zijn een dichtbebouwde gemeente met weinig vrijgekomen panden of geschikte terreinen.”

Burgemeester Arends: “Het Rijk kijkt alleen op papier”

Burgemeester Bouke Arends lichtte het standpunt van de gemeente toe in een verklaring:

“Het Rijk kijkt alleen op papier – naar aantallen, niet naar omstandigheden. Wij kijken naar wat er écht mogelijk is. En op dit moment is dat niet wat men van ons vraagt. Wij willen voorkomen dat overhaaste beslissingen leiden tot situaties die onhoudbaar zijn voor zowel inwoners als asielzoekers zelf.”

Volgens Arends moet er eerst “serieus overleg” plaatsvinden tussen gemeenten en het ministerie. “We willen meedenken, maar niet overspoeld worden door dictaten. Als we praten over menswaardige opvang, dan hoort daar ook realistische planning bij.”

Politieke spanningen in de regio

De brief van Westland heeft ook binnen de regio Haaglanden tot debat geleid. Sommige buurgemeenten tonen begrip voor de Westlandse zorgen, terwijl anderen juist vinden dat solidariteit noodzakelijk is.
Een woordvoerder van de gemeente Den Haag liet weten: “Iedere gemeente zal een bijdrage moeten leveren. Als iedereen zegt dat het niet kan, dan loopt het systeem vast.”

Binnen de Westlandse gemeenteraad klinkt echter brede steun voor het college. Alleen enkele progressieve raadsleden pleiten voor een gematigder toon. “De manier waarop deze brief is geschreven, kan onnodig polariseren,” zegt raadslid Sanne van der Voort (D66). “Tegelijk begrijp ik dat het signaal helder moet zijn: Westland voelt zich overvraagd.”

Reactie vanuit Den Haag

Op het ministerie van Justitie en Veiligheid wordt de brief “serieus bestudeerd”. Een woordvoerder van minister Van Weel bevestigt de ontvangst:

“We begrijpen dat het voor gemeenten een grote uitdaging is. Toch staan we als land voor een gezamenlijke verantwoordelijkheid. De spreidingswet is er juist om te voorkomen dat de druk op enkele gemeenten te groot wordt.”

Het ministerie laat weten in gesprek te blijven met het gemeentebestuur om “te kijken naar mogelijkheden voor een haalbare invulling”. Concrete toezeggingen zijn echter nog niet gedaan.

Onzekerheid bij inwoners

Inwoners van Westland reageren verdeeld. Sommigen zijn opgelucht dat het college zich duidelijk verzet. “Wij wonen hier al jaren in een wijk waar het verkeer vaststaat, scholen vol zitten en huizen onbetaalbaar zijn. Hoe moeten er dan honderden mensen bij?” vraagt buurtbewoonster Anita van der Meer zich af.

Anderen tonen juist begrip voor de noodzaak van opvang. “Mensen vluchten niet voor hun plezier,” zegt ondernemer Rachid Benali. “We moeten solidair blijven, maar ik snap dat het niet zomaar kan.”

Vervolgstappen

De komende weken wil het gemeentebestuur in overleg met de provincie Zuid-Holland en andere gemeenten in de regio. Doel is om te komen tot “een gezamenlijke, realistische aanpak” waarin zowel de opvangplicht als lokale beperkingen worden meegenomen.

Voorlopig houdt Westland echter voet bij stuk: zonder duidelijke afspraken en haalbare voorwaarden zal de gemeente geen opvang realiseren.

“We kunnen niet geven wat we niet hebben,” besluit burgemeester Arends. “Ons mededogen is groot, maar onze ruimte is klein.”