Eerste wapenstilstand in Gaza bereikt: Hoop gloort, maar het vervolg blijft omgeven door berekende stilte

Na maanden van intens geweld, duizenden doden en een humanitaire ramp in de Gazastrook, hebben Israël en Hamas eindelijk ingestemd met een eerste fase van een wapenstilstand. Het nieuws werd bevestigd door meerdere internationale leiders, waaronder voormalig Amerikaans president Donald Trump, die sprak van “een eerste stap richting echte vrede”.

De aankondiging leidde tot opluchting aan beide kanten. In Gaza stroomden mensen de straat op in de hoop dat de bombardementen tot een einde zijn gekomen. In Israël ontstond eveneens een gevoel van verlichting, nu soldaten zich mogelijk kunnen terugtrekken uit het levensgevaarlijke conflictgebied.

Toch blijft die hoop omhuld door twijfel, strategie en achterdocht. De overeengekomen fase is slechts het begin van een langer traject. Juist wat daarna komt, baart internationale waarnemers zorgen.

Belangrijkste onderdelen van het akkoord

Volgens internationale bronnen bevat deze eerste fase van het akkoord:

• Een volledig staakt-het-vuren, met nog onduidelijke duur;

• Een gedeeltelijke terugtrekking van Israëlische troepen uit bevolkte gebieden in Gaza;

• De vrijlating van Israëlische gijzelaars door Hamas, zowel levenden als stoffelijke overschotten;

• Humanitaire hulp – voedsel, medische voorraden en tijdelijke wederopbouw worden toegestaan via VN-ondersteunde corridors.

Ondanks deze afspraken blijven er veel vragen onbeantwoord: Wie ziet toe op de naleving? Wat gebeurt er bij een schending? En vooral: wat houdt de volgende fase in, en voor wie zal die werkelijk gunstig zijn?

Wantrouwen en strategie van beide partijen

Israël verklaarde zich te houden aan het akkoord, maar houdt wel een stevige militaire aanwezigheid paraat. Een woordvoerder van het leger zei: “Wij trekken ons terug waar nodig, maar elke provocatie vanuit Hamas zal direct worden beantwoord.”

Aan Hamas-zijde zijn de reacties vooralsnog beperkt. De organisatie verklaarde slechts “bereid te zijn tot samenwerking zolang de rechten van het Palestijnse volk worden gerespecteerd.”

Veel analisten vermoeden dat beide partijen niet handelen uit verlangen naar vrede, maar uit strategische overwegingen. Israël staat onder internationale druk vanwege burgerdoden, terwijl Hamas zwaar is verzwakt en tijd nodig heeft om te hergroeperen. Dat doet vrezen dat deze overeenkomst eerder een ‘strategische pauze’ is dan een echte wapenstilstand.

Internationale reacties: hoopvol maar voorzichtig

De Verenigde Staten, Qatar, Egypte en de VN prezen het akkoord en riepen beide partijen op tot “geduld en goede wil” om tot vervolgstappen te komen. Toch vermeden zij het gebruik van woorden als “doorbraak” of “definitieve oplossing”, gezien eerdere akkoorden tussen Israël en Hamas vaak al binnen enkele dagen instortten.

Verschillende Europese landen, waaronder Frankrijk en Duitsland, hebben voorgesteld internationale waarnemers te sturen om de situatie in de gaten te houden. Tot op heden is daar echter nog geen instemming op gekomen.

De volgende fase: het echte obstakel

Als deze eerste fase succesvol wordt afgerond, zal de volgende stap bestaan uit: volledige terugtrekking van Israël uit Gaza, gedeeltelijke ontwapening van Hamas, en een tijdelijke civiele bestuursstructuur in Gaza. Elk van deze punten is echter uitermate gevoelig en vatbaar voor mislukking bij gebrek aan vertrouwen.

Tot die tijd mag de wereld even opgelucht ademhalen nu de bommen zijn gestopt. Maar niemand weet zeker of dit het echte begin van vrede is — of slechts de stilte voor een nieuwe storm.