Er is opnieuw ophef ontstaan rond burgemeester Femke Halsema. Volgens bronnen binnen het stadhuis zou ze persoonlijk hebben ingegrepen om de publicatie van een kritisch rapport van de lokale ombudsman te blokkeren.

Dat rapport ging over de onveilige werkcultuur binnen de gemeente Amsterdam, met name bij het Bureau Integriteit – de afdeling die juist bedoeld is om misstanden aan te pakken. Het nieuws zorgt voor flinke opschudding in de hoofdstad.

Onafhankelijk rapport plotseling ingetrokken

De Telegraaf meldde dat het onderzoek van de Amsterdamse ombudsman al volledig afgerond was. Het rapport was voorzien van een voorwoord, ondertekend, en klaar om gepubliceerd te worden. Maar toen de burgemeester lucht kreeg van de inhoud, zou ze de ombudsman hebben uitgenodigd voor een stevig gesprek op het stadhuis.

Tijdens dat gesprek zou Halsema volgens ingewijden haar ongenoegen duidelijk hebben laten merken. Ze vond het rapport “onvoldoende onderbouwd” en “te negatief van toon”. Uiteindelijk leidde dat tot een opmerkelijke uitkomst: de ombudsman trok zijn eigen rapport in, nog voordat het publiek kon worden gemaakt.

Het besluit roept veel vragen op over de onafhankelijkheid van de ombudsman. Die hoort juist zonder politieke inmenging misstanden aan te kaarten. Dat een burgemeester kan voorkomen dat zo’n rapport naar buiten komt, wordt door veel mensen gezien als een zorgwekkende ontwikkeling.

Spanning binnen het stadhuis al langer voelbaar

De situatie bij de gemeente Amsterdam is al langer gespannen. De werkcultuur binnen het stadhuis zou verziekt zijn, met een gebrek aan vertrouwen en veel onderlinge spanningen. Het Bureau Integriteit, dat klachten over grensoverschrijdend gedrag moet onderzoeken, ligt al maanden onder vuur.

Verschillende ambtenaren klagen over een “onveilig werkklimaat”, waarbij leidinggevenden zich schuldig zouden maken aan pesten, discriminatie en seksistische opmerkingen. Uit interne cijfers blijkt dat inmiddels zo’n tien procent van de ambtenaren langdurig ziek thuis zit door stress of burn-outklachten.

Juist om die reden besloot de ombudsman om dieper te graven. Hij sprak met tientallen medewerkers, verzamelde getuigenissen en wilde de resultaten publiceren om verbeteringen af te dwingen. Dat het rapport nu alsnog in de la verdwijnt, zorgt voor frustratie bij veel betrokkenen.

Halsema zou rapport ‘ondermaats’ hebben genoemd

Volgens ingewijden zou Halsema tijdens het gesprek met de ombudsman het rapport hebben omschreven als “broddelwerk”.

Ze zou van mening zijn dat de conclusies niet voldoende waren onderbouwd en dat er te veel werd uitgegaan van persoonlijke meningen in plaats van harde feiten.

Critici vinden dat argument opvallend, omdat het de taak van de ombudsman juist is om signalen uit de organisatie te verzamelen, ook als die gevoelig liggen.

Bovendien was het rapport niet bedoeld als juridisch document, maar als een signaal naar het stadsbestuur om problemen aan te pakken.

Dat de burgemeester de publicatie alsnog wist tegen te houden, wordt door tegenstanders gezien als een poging om kritiek te smoren. “Dit is precies het tegenovergestelde van transparant bestuur,” zegt een anonieme bron binnen de gemeente. “Het lijkt erop dat er alleen ruimte is voor verhalen die goed uitkomen.”

Verziekte cultuur bij Bureau Integriteit

De inhoud van het niet-gepubliceerde rapport zou volgens verschillende bronnen bijzonder pijnlijk zijn voor de gemeente.

Werknemers van het Bureau Integriteit zouden zelf melding hebben gedaan van pesterijen, machtsmisbruik en onprofessioneel gedrag binnen de afdeling. Een schrijnende conclusie, aangezien dat bureau juist bedoeld is om wangedrag bij anderen aan te pakken.

Meerdere medewerkers zouden hebben verklaard dat ze geen vertrouwen meer hadden in hun leidinggevenden.

Sommigen zouden zijn overgeplaatst of ziek thuis zitten nadat ze melding deden van misstanden. De ombudsman wilde die verhalen bundelen om de gemeentetop duidelijk te maken dat er iets structureel mis is.

Dat deze bevindingen nu in de doofpot lijken te verdwijnen, zorgt voor nieuwe woede onder ambtenaren. “Het is alsof het bestuur liever de boodschapper straft dan het probleem oplost,” klinkt het binnen het stadhuis.

Vergelijkingen met een ‘alleenheerser’

De manier waarop Halsema met kritiek omgaat, wordt door sommigen vergeleken met autoritair gedrag. Binnen de lokale politiek wordt gefluisterd dat de burgemeester “steeds meer alleen regeert” en weinig ruimte laat voor tegenspraak.

Haar stijl wordt omschreven als perfectionistisch en controlerend. Waar ze ooit bekendstond als een burgemeester die bruggen wilde bouwen, lijkt ze nu vooral bezig te zijn met het beschermen van haar eigen imago.

Ook in eerdere kwesties, zoals het beleid rond krakerspanden en demonstraties, zou ze volgens critici de neiging hebben om zelf te bepalen wat wel en niet besproken mag worden. Dat beeld wordt nu versterkt door haar ingrijpen in het rapport van de ombudsman.

Hoe onafhankelijk is de ombudsman nog?

Een van de meest gestelde vragen is nu hoe onafhankelijk de Amsterdamse ombudsman werkelijk kan opereren. In theorie is het een zelfstandig orgaan, dat niet onder het gezag van de burgemeester valt. Maar in de praktijk blijkt dat een telefoontje of een gesprek met de burgemeester voldoende kan zijn om een rapport te blokkeren.

Politieke partijen in de gemeenteraad eisen opheldering. Ze willen weten of Halsema daadwerkelijk heeft gevraagd het rapport in te trekken en waarom. Sommige raadsleden spreken zelfs van een “aantasting van de democratische controle”.

“Een burgemeester hoort geen kritiek te onderdrukken, maar ervan te leren,” zegt een raadslid van de oppositie. “Als dit klopt, dan is dat een gevaarlijk precedent.”

De gemeente zwijgt vooralsnog

Vanuit de gemeente Amsterdam is tot nu toe weinig reactie gekomen. In een korte verklaring laat een woordvoerder weten dat “de burgemeester kennis heeft genomen van het onderzoek van de ombudsman en hierover contact heeft gehad”. Op verdere vragen wordt niet ingegaan.

De ombudsman zelf wil niets zeggen over de gang van zaken, wat de speculaties alleen maar verder aanwakkert. Volgens bronnen voelt hij zich onder druk gezet, maar wil hij de relatie met de gemeente niet op scherp zetten.

Een groeiend imago-probleem voor Halsema

Voor Femke Halsema komt dit nieuws op een slecht moment. Haar imago als ‘verbindende bestuurder’ heeft de afgelopen jaren al meerdere deuken opgelopen.

Van de onrust in het Vondelpark tot de discussie over het woonbeleid en demonstraties op de Dam – telkens kreeg ze het verwijt dat ze te laat of juist te hard ingreep.

Dat ze nu wordt beschuldigd van het tegenhouden van een onafhankelijk rapport, versterkt dat beeld. Zelfs binnen haar eigen achterban groeit de kritiek. Waar sommigen haar verdedigen als een sterke leider in moeilijke tijden, vinden anderen dat ze te weinig openstaat voor zelfreflectie.

Conclusie: transparantie onder druk in Amsterdam

De zaak rond het ingetrokken rapport legt een groter probleem bloot: de balans tussen macht, kritiek en transparantie in de hoofdstad. Als een burgemeester de publicatie van een onafhankelijk rapport kan tegenhouden, wat zegt dat dan over de controle op het bestuur?

Amsterdam staat bekend als een stad van vrijheid en open debat, maar binnen de muren van het stadhuis lijkt dat debat steeds moeilijker te voeren.

Of het rapport ooit alsnog openbaar wordt gemaakt, is nog onduidelijk. Eén ding is zeker: de kritiek op Halsema’s leidersstijl zal door deze kwestie niet snel verstommen.