De tragedie die woensdagavond plaatsvond in de Portugese hoofdstad Lissabon heeft diepe sporen nagelaten. Bij het ontsporen van de historische Glória-funicular, in het hart van de toeristische wijk, kwamen vijftien mensen om het leven. Onder hen bevond zich een Brits koppel dat actief was in de theaterwereld: William Nelson (44) en Kayleigh Gillian Smith (36).

Nelson en Smith, al zes jaar een stel, maakten een vakantie in Lissabon. Nog enkele uren voor hun dood deelde Kayleigh foto’s van bezienswaardigheden zoals het kasteel São Jorge en diverse kerken. De trip, die begon als een romantisch uitje, eindigde abrupt in een catastrofe toen het funiculartreintje waarin zij zaten plots de controle verloor, van de heuvel af denderde en met volle vaart tegen de gevel van een hotel botste.

Naast het koppel kwam ook een 82-jarige Brit om het leven. In totaal raakten 22 mensen gewond, waarvan vijf in kritieke toestand in een ziekenhuis in Lissabon verblijven.

Volgens de autoriteiten brak een kabel die de twee wagens van de 140 jaar oude Glória-funicular verbond. Daardoor keerde de wagon die naar boven reed plots terug, raakte ontspoord en ramde een gebouw bij het São Pedro de Alcântara-uitkijkpunt. Reddingsdiensten waren de hele nacht bezig met het ruimen van het wrak. Margarida Castro Martins, hoofd van de burgerbescherming in Lissabon, bevestigde dat zeven mannen en acht vrouwen het leven lieten.

De Portugese premier Luis Montenegro sprak van “één van de grootste tragedies uit ons recente verleden”.

Leven en werk in de theaterwereld

De dood van Nelson en Smith raakt niet alleen hun families, maar ook de theatergemeenschap waarin zij beiden actief waren.

Kayleigh Smith, afkomstig uit Macclesfield, studeerde af aan de Arden School of Theatre en was bekend binnen het amateurgezelschap MADS Theatre. Zij regisseerde onder meer het stuk Narvik, een historische volksvertelling uit de Tweede Wereldoorlog. Richard Shute, trustee van MADS Theatre, reageerde diepbedroefd: “We zijn allemaal diep geraakt door het tragische overlijden van Kayleigh. Zij leverde een enorme bijdrage aan ons gezelschap en aan toneel in Noordwest-Engeland. Ze was een prijswinnende regisseur en genomineerd actrice.”

William Nelson werkte als theaterregisseur, docent en oprichter van de DIY West End Theatre Company in Morecambe. Hij doceerde aan de Universiteit van Cumbria en onderzocht jarenlang de relatie tussen kunst en radicale politieke bewegingen. Een online biografie beschreef hem als iemand die zich verdiepte in de avant-garde van Groot-Brittannië.

Een familie­vriend, Lesley Guymer, herinnerde zich het koppel met warmte: “Kayleigh was een bijzondere, lieve vrouw. Will was charmant, levenslustig en heel artistiek. Een prachtig stel, een prachtige familie.”

Internationale impact

De ramp eiste levens van meerdere nationaliteiten. Naast de drie Britten vielen er vijf Portugese slachtoffers, twee Zuid-Koreanen, een Zwitser, twee Canadezen, een Oekraïner, een Amerikaan en een Fransman. Het toont aan hoe internationaal de toeristische wijk van Lissabon is, en hoe breed het verdriet wordt gedeeld.

Het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigde dat het drie Britse families bijstaat na het incident. De politie in Cheshire meldde dat formele identificatie nog gaande is, maar dat men er sterk van uitgaat dat het om inwoners uit Noordwest-Engeland gaat.

Identificatie van de slachtoffers

Volgens Francisco Corte-Real, directeur van het Nationaal Instituut voor Gerechtelijke Geneeskunde in Portugal, verliep de identificatie van de slachtoffers moeizaam. In sommige gevallen konden vingerafdrukken niet worden gebruikt, waardoor men moest terugvallen op gebitsgegevens en DNA-stalen. Omdat meerdere slachtoffers buitenlanders waren, kostte het proces meer tijd.

Een oud maar iconisch vervoermiddel

De Glória-funicular, gebouwd in de 19e eeuw, is één van de bekendste attracties van Lissabon. Het verbindt het lagere stadsdeel Restauradores met het hoger gelegen São Pedro de Alcântara. Dagelijks maken duizenden toeristen gebruik van dit kabelspoor.

Dat net dit symbool van de stad tot zo’n ramp leidde, maakt de klap extra zwaar. Voor veel inwoners voelt het alsof een stukje cultureel erfgoed besmet is met verdriet en verlies.

Rouw en vragen

In Macclesfield, Morecambe en elders in Groot-Brittannië wordt intussen gerouwd om het verlies van Kayleigh en William. Theaters waar ze actief waren, plannen herdenkingen. Familie en vrienden hopen dat hun artistieke werk herinnerd zal worden als nalatenschap van twee mensen die hun leven aan kunst en creativiteit wijdden.

Tegelijk blijven vragen hangen: hoe kon een kabel van een historisch, maar intensief gebruikt vervoermiddel zomaar breken? Waren er voldoende veiligheidscontroles? En wie draagt verantwoordelijkheid voor de 15 doden en 22 gewonden?

Voorlopig ligt de focus in Portugal op rouw en ondersteuning van de families. Maar de roep om antwoorden en gerechtigheid zal ongetwijfeld luider worden in de komende weken.