Amsterdam gaat hard optreden tegen fatbikes die als raketten door de stad rijden. Vooral in drukke gebieden, zoals parken, lijkt het hek van de dam. Verkeerswethouder Melanie van der Horst kondigde recent aan dat de gemeente via de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) een lokaal verbod wil instellen. Daarmee worden fatbikes op drukbezochte plekken net als bierfietsen geweerd.

“Niets doen is geen optie”, zei Van der Horst afgelopen week op Instagram. Eerder stond ze nog terughoudend tegenover lokale maatregelen en pleitte ze liever voor landelijke regelgeving. Inmiddels heeft de situatie echter zulke vormen aangenomen dat lokaal optreden volgens haar noodzakelijk is. “Ik krijg wekelijks berichten van Amsterdammers die de straat niet meer op durven, omdat ze bang zijn voor de snelheid en het gevaar van deze fietsen,” verklaarde ze.

De roep om maatregelen komt niet uit het niets. Politieke partijen zoals de PvdA, CDA, VVD en JA21 hadden de wethouder eerder al bekritiseerd vanwege haar afwachtende houding. Zij vonden dat er te weinig gebeurde terwijl jongeren met opgevoerde fatbikes door drukke wijken scheurden, waarbij zij soms andere weggebruikers intimideerden of zelfs fysiek lastigvielen. Met het nieuwe verbod draait de wethouder nu het roer om.

Volgens Van der Horst gaat het niet alleen om overlast, maar ook om veiligheid. “Het gaat niet om het verbieden van fietsen, maar om het voorkomen van gevaarlijke situaties. Fatbikes kunnen veel harder rijden dan toegestaan en zorgen voor onveilige situaties, zeker in parken en winkelstraten waar veel voetgangers zijn.”

Politieke reacties op de aangekondigde maatregel zijn wisselend. Farley Asruf, raadslid voor de PvdA, juicht het besluit toe: “Dit is echt nodig. De overlast en het gevaar zijn de afgelopen maanden alleen maar toegenomen. Mensen durven niet meer veilig over straat.” Kevin Kreuger, fractieleider van JA21, reageerde met een cynische knipoog: “Beter goed gejat van JA21, dan slecht verzonnen!” Daarmee doelt hij op het feit dat zijn partij eerder had gepleit voor strengere maatregelen tegen fatbikes, zonder dat de gemeente toen actie ondernam.

Ook op landelijk niveau is er begrip voor de Amsterdamse aanpak. Minister Robert Tieman van Infrastructuur gaf aan dat de problematiek van illegale snelheden en agressief gedrag met fatbikes moeilijk landelijk te reguleren is. Fabrikanten zouden volgens hem via technische aanpassingen een uitweg creëren waardoor landelijke handhaving lastig wordt. “Een helmplicht voor e-bikes lijkt me daarom een effectievere route om de veiligheid te waarborgen,” zei Tieman in een persverklaring.

De gemeente Amsterdam benadrukt dat het verbod zich richt op drukke plekken en evenementen, en niet op het gebruik van fatbikes op bijvoorbeeld rustige fietspaden of privéterreinen. Handhavers zullen toezien op naleving van de regels en waar nodig waarschuwingen en boetes uitdelen. Het exacte sanctiebeleid wordt de komende weken verder uitgewerkt.

Ondertussen groeien de zorgen over het gedrag van sommige jongeren op fatbikes. Meerdere incidenten, waaronder hoge snelheden, intimidatie van vrouwen en confrontaties met andere burgers, hebben de publieke druk opgevoerd. Ook veiligheidsexperts waarschuwen dat ongelukken met opgevoerde fatbikes steeds ernstiger kunnen worden, met mogelijk levensgevaarlijke gevolgen.

De beslissing van Van der Horst kan gezien worden als een signaal dat lokaal bestuur sneller en strenger moet optreden wanneer landelijke regelgeving achterblijft. De aanpak past in een bredere trend waarbij gemeenten in Nederland zelf maatregelen nemen om verkeersveiligheid en openbare orde te handhaven, los van nationale wetgeving.

Critici wijzen er echter op dat een lokaal verbod alleen niet voldoende is. Het probleem van illegale fatbikes en opgevoerde e-bikes vraagt volgens hen ook om educatie, bewustwording en samenwerking met fabrikanten. Zonder landelijke standaarden en technische controles blijft het risico bestaan dat jongeren alsnog met gevaarlijke fietsen op straat komen.

Voor Amsterdammers lijkt de maatregel voorlopig een stap in de goede richting. De afgelopen weken werd het straatbeeld steeds vaker gedomineerd door fatbikes die met hoge snelheid door drukke wijken scheurden, wat leidde tot overlast, angst en confrontaties. Het aankomende verbod moet een einde maken aan deze trend en de openbare ruimte veiliger maken voor voetgangers, fietsers en bewoners.

Met de APV-aanpassing en extra handhavers hoopt de gemeente dat het veiligheidsprobleem van fatbikes in Amsterdam drastisch vermindert. Volgens Van der Horst is het moment om te handelen nú: “Als we niets doen, lopen de risico’s alleen maar op. We moeten nu de controle terugnemen over onze straten.”