Politieke beïnvloeding door trollenlegers via sociale media moet veel harder worden aangepakt. Dat zeggen partijleiders Rob Jetten (D66) en Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA) in reactie op een onderzoek van RTL Nieuws van eerder vandaag.RTL Nieuws onthulde dat een trollennetwerk in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen polariserende boodschappen en desinformatie verspreidde. Het merendeel van de nepaccounts was vanuit West-Afrika actief. Deze regio vormde volgens deskundigen eerder de thuisbasis voor vanuit Rusland opgetuigde online beïnvloedingsoperaties.

‘Dit is inmenging van buitenaf’

“Dit is echt bedreiging voor de democratie en hierop moet ook worden ingegrepen”, aldus Klaver.

Zijn partij, GroenLinks-PvdA, nam voor de verkiezingen het initiatief tot een gesprek met techbedrijven, waaronder X. De partij wilde toen weten wat sociale mediagiganten zouden doen om de integriteit van de Nederlandse stembusgang te garanderen. Een brede Kamermeerderheid steunde het voorstel, maar geen enkel techbedrijf gaf gehoor aan de uitnodiging.

Klaver wil daarom nu actie zien van het kabinet. Hij kondigt aan vragen te gaan stellen aan de minister van Binnenlandse Zaken. “Dit is gewoon inmenging van buitenaf, vanuit het buitenland, in ons eigen democratische proces. Dat is gewoon niet acceptabel.”

Ook D66-leider Rob Jetten wil dat nader onderzoek wordt gedaan naar de manipulatiepoging. “Buitenlandse krachten proberen hier verkiezingen en het maatschappelijk debat te beïnvloeden”, aldus Jetten. “Dat zullen we veel harder moeten aanpakken.”

‘Geen doorslaggevende invloed’

Vooral uiterst rechtse partijen hadden baat bij het werk van de nepaccounts, zo bleek uit het onderzoek. Berichten van PVV of FVD-politici werden vaker gedeeld door het netwerk dan die van andere partijen.

Het is volgens deskundigen moeilijk te zeggen of het werk van de nepaccounts ook effect heeft gehad op de verkiezingsuitslag. Forum voor Democratie gaat ervan uit dat dit niet het geval is. “500.000 mensen hebben op ons gestemd. Vijfhonderd accounts kunnen daarom nooit een doorslaggevende invloed hebben gehad”, stelt partijleider Lidewij de Vos.

Zij pleit juist voor minder regulering van sociale media. “Buitenlandse inmenging is misschien onwenselijk, maar de vrijheid op het internet aan banden leggen vinden wij veel onwenselijker.”

Europese internetwetgeving verplicht bedrijven als X maatregelen te nemen tegen verkiezingsmanipulatie op hun platform. Binnenlands toezicht hierop ontbreekt echter. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) laat in een reactie aan RTL weten dat alleen de Europese Commissie handhavend kan optreden tegen grote sociale mediaplatforms.

Een woordvoerder van de Europese Commissie zegt dat er al een onderzoek naar X gestart is, waarin ook gekeken wordt naar de rol die het platform speelt bij Europese verkiezingen. ‘Elk bewijs’ dat verzameld wordt over eventuele misstanden op het platform in het kader van de Nederlandse verkiezingen neemt de Commissie hierin mee, aldus de woordvoerder.