In Sliedrecht loopt de spanning flink op na een opvallend verzoek van D66. De lokale afdeling wil namelijk dat een geplande demonstratie tegen de komst van een nieuw asielzoekerscentrum (azc) wordt verboden.

En dat tijdens de campagneperiode voor de Tweede Kamerverkiezingen. Veel inwoners en politieke partijen vallen bijna van hun stoel: mag een partij zomaar een protest tegenhouden?

De demonstratie is georganiseerd door bezorgde inwoners die zich grote zorgen maken over de komst van een azc aan de Kweldamweg-Zwijndrechtseweg. Zij willen laten horen dat hun woonwijk niet geschikt is voor zo’n groot opvangcentrum. Maar D66 denkt daar compleet anders over.

Waarom wil D66 het protest stoppen?

Volgens D66 is het protest niets meer dan een partijpolitiek event dat vooral wordt gebruikt om de campagne van anti-immigratiepartijen – zoals de PVV – aan te jagen. Dat zou de verkiezingsstrijd beïnvloeden en volgens D66 is dat onwenselijk.

De partij heeft daarom een officieel verzoek gedaan aan de burgemeester om de protestactie te blokkeren. Het bestuur van D66 in de regio benadrukt dat veiligheid zwaar meeweegt. Zij zijn bang dat er risico’s ontstaan wanneer grote groepen boze inwoners samenkomen rondom een politiek gevoelig onderwerp als asielopvang.

Maar daar nemen veel inwoners géén genoegen mee. Hun protest heeft volgens hen niets met verkiezingen te maken, maar alles met hun leefomgeving.

Inwoners Sliedrecht: “Dit gaat over onze veiligheid en leefbaar­heid”

De tegenstanders van het azc voelen zich compleet genegeerd door D66. Ze vinden dat de partij “ongewenste censuur” probeert op te leggen en hun recht op demonstratie onderuit haalt. Een van de woordvoerders van de actie – René de Munck – reageert keihard:

Volgens hem komt het azc op vervuilde grond te liggen, pal naast industrie en drukke wegen. Hij stelt dat dit totaal niet veilig is voor de mensen die daar moeten wonen én dat omwonenden opnieuw last krijgen van extra drukte, verkeer en onrust.

De bewoners willen niet dat er achter hun rug beslissingen worden genomen die hun buurt veranderen zonder inspraak.

Hun boodschap is dan ook duidelijk: de gemeente moet dit plan opnieuw bekijken en inwoners beter betrekken.

Organisatie azc-demonstratie: “Iedereen mag meepraten, ook zonder politieke kleur”

De initiatiefnemers van het protest benadrukken dat zij dit niet namens een politieke partij organiseren. Het gaat hen puur om hun buurt en hun veiligheid. Ze willen een groot, rustig en vreedzaam protest houden om hun stem te laten horen. De actie wordt geleid door bewoners Ari van Herk en Mirry Romtein.

Van Herk laat weten dat de voorbereidingen al weken bezig zijn. De route is bepaald, de veiligheid is in overleg met de politie besproken en er is contact met de burgemeester. Er worden geen partijvlaggen meegenomen en geen politieke toespraken gehouden. Het moet een demonstratie worden die het signaal afgeeft dat Sliedrecht mee wil beslissen.

Hij snapt daarom totaal niet dat D66 dit protest probeert tegen te houden. “Het lijkt alsof ze bang zijn voor de mening van gewone mensen.”

Burgemeester moet beslissen: protestvrijheid of politiek belang?

De burgemeester van Sliedrecht staat nu voor een lastig dilemma. Aan de ene kant ligt er een verzoek van een politieke partij om het protest te verbieden. Aan de andere kant staat het grondwettelijk demonstratierecht dat in Nederland zwaar weegt.

De burgemeester heeft aangegeven dat veiligheid altijd voorop staat en dat er nog overleg nodig is met de organisatie voordat er een beslissing volgt. Maar de burgermeester zegt ook dat burgers altijd de vrijheid hebben om hun stem te laten horen, zolang het vreedzaam verloopt. Daarmee lijkt een verbod zeker geen uitgemaakte zaak.

Is dit een gevaarlijk precedent?

Critici wijzen erop dat het een glibberig pad wordt wanneer politieke partijen besluiten welke protesten wel en niet mogen. Wat gebeurt er als andere partijen dit voorbeeld volgen? Mag je straks niet meer demonstreren tegen beleid van welke partij dan ook, omdat het “onhandig is in campagnetijd”?

Voorstanders van demonstratievrijheid waarschuwen: dit kan de politiek veel te veel macht geven over burgerprotesten.

Het is daarom niet vreemd dat veel Nederlanders zich ongemakkelijk voelen bij de gedachte dat D66 hier invloed op wil hebben.

Waarom is deze kwestie zo gevoelig?

Asielopvang is één van de heetste verkiezingsthema’s van dit moment. Veel gemeenten kampen al met spanningen rondom opvanglocaties. Burgers voelen zich vaak niet gehoord, en protesten worden steeds feller.

Voor D66 en andere partijen die juist inzetten op gastvrijheid richting asielzoekers is het belangrijk dat verkiezingscampagnes niet veranderen in anti-azc demonstratiemarsen.

Voor inwoners draait het echter om hun eigen leefomgeving. Zij willen niet dat er boven hun hoofd wordt beslist waar honderden extra bewoners ineens komen wonen.

Het zijn dus twee totaal verschillende werelden die vandaag botsen in Sliedrecht.

De vraag die blijft hangen: wie heeft hier nou eigenlijk gelijk?

Er is geen eenvoudige winnaar in deze discussie. Want:

• Inwoners hebben recht om te protesteren wanneer ze zich zorgen maken.

• Politieke partijen hebben het recht om campagne te voeren zonder beïnvloeding door protesten die volgens hen politieke motieven hebben.

• Burgemeesters moeten altijd een balans vinden tussen veiligheid en vrije meningsuiting.

Maar het verbieden van protesten omdat ze politiek “onhandig” zijn? Dat schuurt bij veel mensen.

Wordt dit protest symbool voor een grotere strijd?

Wat er in Sliedrecht gebeurt, kan zomaar het begin zijn van iets veel groters. Als dit protest wordt verboden, zullen meer mensen gaan twijfelen of hun stem nog wel gehoord mag worden in dit land. Wordt het toegestaan, dan zullen andere gemeenten misschien soortgelijke demonstraties zien tegen opvangplannen.

Hoe dan ook staat er veel op het spel. Niet alleen voor Sliedrecht, maar voor heel Nederland.

De komende dagen wordt duidelijk of de demonstratie kan doorgaan. Eén ding is zeker: de discussie over het azc én het recht om daartegen te protesteren is voorlopig nog niet klaar.