De Amsterdamse politiek staat opnieuw op scherp. In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen presenteert de lokale VVD een koerswijziging die direct ingrijpt op het huidige demonstratiebeleid van burgemeester Femke Halsema.

Volgens de liberalen is het tijd om af te stappen van de regel dat demonstraties op ‘zicht- en hoorafstand’ van elkaar moeten plaatsvinden.

Die aanpak zou in de praktijk meerdere malen hebben geleid tot gevaarlijke situaties en onwenselijke confrontaties.

De VVD wijst vooral naar het incident tijdens de opening van het Nationaal Holocaustmuseum, waar een pro-Palestijnse tegendemonstratie pal in de buurt van het evenement werd toegestaan. De partij noemt dat moment een “fiasco” en zegt daar duidelijk lessen uit te trekken.

Het conflict rond de opening van het Holocaustmuseum

De opening van het Nationaal Holocaustmuseum had een ingetogen en respectvolle ceremonie moeten worden, maar verliep anders dan verwacht.

Direct bij de ingang stond een groep demonstranten die protesteerden tegen het beleid van Israël.

De sfeer werd gespannen en bezoekers voelden zich onveilig. Ook werd het evenement visueel en inhoudelijk overstemd door de tegendemonstratie.

Volgens de Amsterdamse VVD toont dit aan dat het huidige demonstratiebeleid in de praktijk niet werkt. De regel van Halsema — demonstraties moeten elkaar kunnen zien en horen tenzij er veiligheidsrisico’s zijn — pakt volgens hen averechts uit op momenten waarop emoties hoog oplopen.

De partij vindt dat Halsema te veel de nadruk legt op maximale vrijheid voor demonstranten, terwijl de veiligheid en doorstroom van bezoekers in het gedrang komen.

VVD wil demonstranten verder uit elkaar plaatsen

Het verkiezingsprogramma van de VVD stelt voor om terug te keren naar een oude aanpak die onder vorige burgemeesters bestond: demonstraties verder uit elkaar houden om confrontaties te voorkomen.

De partij noemt als voorbeeld dat de ene demonstratie op de Dam kan plaatsvinden, terwijl een tegendemonstratie wordt verplaatst naar het Museumplein.

Volgens de liberalen is dat geen beperking van het demonstratierecht, maar juist een manier om escalatie te voorkomen. Door demonstraties fysiek beter te scheiden, blijft de boodschap overeind maar worden risico’s aanzienlijk kleiner.

Daarbij pleit de VVD voor een verbod op gezichtsbedekking tijdens protesten en het weren van vlaggen of symbolen die gelinkt kunnen worden aan terroristische organisaties.

Dit moet volgens hen bijdragen aan overzicht, herkenbaarheid en veiligheid op straat.

Onrust tijdens pro-Israël en pro-Palestijnse bijeenkomsten

De roep om strenger optreden komt niet alleen door het moment bij het Holocaustmuseum.

Een jaar na de aanslagen van Hamas liep een bijeenkomst voor Israëlische steunbetuigers uit de hand toen een groep pro-Palestijnse demonstranten hen onderweg naar de Dam hinderde, intimideerde en belaagde.

Hoewel deze groepen volgens de wet op zicht- en hoorafstand mochten staan, zorgde dat in de praktijk voor situaties waarin mensen zich niet vrij of veilig konden bewegen. De VVD vindt dat de gemeente beter moet handhaven en zoneringen strenger moet toepassen.

Volgens de partij is het huidige beleid te veel gericht op theoretische regels, en te weinig op praktische veiligheid.

Preventief optreden tegen blokkades

Naast de herziening van het demonstratiebeleid wil de VVD dat Amsterdam harder optreedt tegen blokkades van wegen en gebouwen.

De partij vindt dat demonstranten die bewust kruispunten of panden blokkeren een gebiedsverbod moeten krijgen. De openbare orde mag volgens hen niet “gegijzeld worden door een kleine groep actievoerders”.

Ook universiteiten moeten volgens de partij steviger optreden tegen groepen die campussen bezetten of onrust veroorzaken. De kosten van schade of vernieling moeten in dat geval worden verhaald op de daders, niet op de instellingen of belastingbetalers.

Vrijheid van meningsuiting staat centraal voor de VVD

De liberalen richten zich ook op een trend die zij gevaarlijk vinden: activisten die culturele instellingen onder druk zetten om bepaalde artiesten te weren.

Sinds het uitbreken van de oorlog in Gaza is regelmatig opgeroepen om Israëlische artiesten of sprekers te annuleren.

Volgens de VVD gaat dat lijnrecht in tegen de vrijheid van meningsuiting en de onafhankelijkheid van cultuurinstellingen. Een theater of concertzaal moet zelf kunnen bepalen wie optreedt. Kunst en cultuur mogen volgens de partij niet worden gedicteerd door actiegroepen.

Als instellingen toch toegeven aan die druk, wil de VVD dat er wordt gekeken naar de subsidierelatie. “Amsterdam moet weer de vrije stad zijn die het altijd is geweest”, staat in het programma.

Forse bezuinigingen op de Stopera

Een opvallend punt in het VVD-programma is het plan om bijna een kwart van het ambtelijke apparaat weg te bezuinigen. Volgens de partij kan de Stopera efficiënter werken en is er teveel geld gegaan naar managementlagen en beleidsmedewerkers.

Handhavers en reinigers blijven volgens de plannen wél buiten schot. Op veiligheid, toezicht en een schone openbare ruimte wil de partij juist extra investeren.

Het doel is een kleinere, actievere en meer uitvoeringsgerichte gemeente.

Afschaffen van erfpacht en meer vrijheid in woningbouw

De VVD wil ook grote veranderingen in het Amsterdamse woonbeleid. De partij pleit voor het volledig afschaffen van erfpacht, een systeem waarin bewoners betalen voor grond die eigendom is van de gemeente. Volgens de partij is het een onnodig ingewikkelde en dure constructie die woningen minder bereikbaar maakt.

Ook wil de VVD af van vaste percentages sociale huur in nieuwbouwprojecten. Projectontwikkelaars moeten volgens hen meer vrijheid krijgen, zodat de bouwproductie stijgt en sneller nieuwe woningen bijkomen.

Daarnaast moet Amsterdam stoppen met eigen ‘buitenlandpolitiek’. De VVD vindt het niet de taak van de gemeente om internationale politieke posities in te nemen of samenwerkingen aan te gaan met buitenlandse overheden.

De knip in de Weesperstraat moet verdwijnen

De veelbesproken afsluiting van de Weesperstraat is een ander pijnpunt. Volgens de VVD heeft de knip meer verkeersproblemen veroorzaakt dan opgelost. De partij wil de maatregel direct terugdraaien en het verkeer weer vrij laten stromen.

Ook andere verkeersingrepen moeten volgens de partij opnieuw worden beoordeeld. Het doel moet volgens hen niet het beperken van auto’s zijn, maar het creëren van werkbare en bereikbare verkeersroutes voor alle Amsterdammers.

VVD positioneert zich als harde oppositie tegen Halsema

Het verkiezingsprogramma maakt duidelijk dat de partij scherpe lijnen trekt tegenover het huidige bestuur onder Halsema. De VVD profileert zich als alternatief voor wat zij zien als een te activistische en te idealistische koers van GroenLinks.

Door te pleiten voor meer handhaving, meer afstand tussen demonstraties en minder activistische invloed op cultuur en beleid, probeert de partij zich te onderscheiden van de huidige coalitie.

Conclusie: VVD kiest voor harde koerswijziging in Amsterdam

De lokale VVD presenteert een duidelijk plan waarmee het afscheid wil nemen van het demonstratiebeleid dat onder Halsema centraal staat. De partij wil strengere regels, meer veiligheid, minder ambtenaren en meer vrijheid voor cultuur en woningbouw.

Of de Amsterdammer dit ziet zitten, wordt duidelijk tijdens de gemeenteraadsverkiezingen. Eén ding staat vast: het debat over demonstraties, veiligheid en bestuur in de hoofdstad is nog lang niet voorbij.