Interne opstand zet broze wapenstilstand op scherp

In het zuiden van de Gazastrook groeit de spanning opnieuw. Ongeveer 150 Hamasstrijders, die zich hebben afgesplitst van hun leiding, weigeren de bevelen van hun commandanten op te volgen. Volgens diplomatieke bronnen houden ze zich schuil in een netwerk van tunnels onder Israëlisch gecontroleerd gebied, met name rond de steden Rafah en Khan Younis.

De opstand van deze groep strijders bedreigt de fragiele wapenstilstand die momenteel van kracht is tussen Israël en Hamas. De Britse krant The Times meldde zondag dat de strijders sinds het begin van het bestand verantwoordelijk zouden zijn geweest voor de dood van drie Israëlische soldaten.

Een bron dicht bij de door de Verenigde Staten bemiddelde onderhandelingen omschreef de situatie als “uiterst explosief” en “potentieel fataal voor het vredesproces”.

“Verlaten door hun leiders”

De rebellerende strijders voelen zich volgens ingewijden verraden door de Hamasleiding, die hen volgens hun zeggen “aan hun lot heeft overgelaten” nadat Israël in mei 2024 Rafah innam. Sindsdien zouden ze zich verscholen houden in de tunnels, waar ze zich voorbereiden op een eventuele Israëlische aanval.

Hoewel Hamas bemiddelaars heeft opgeroepen om een oplossing te vinden, wijst de beweging een overgave categorisch af.

“Het woord overgave bestaat niet in het woordenboek van de Al-Qassambrigades,”

verklaarde een woordvoerder via Telegram.

Israël heeft de ondergrondse netwerken vooralsnog niet betreden. Volgens Israëlische militaire bronnen is men bang dat gijzelaars nog altijd in de tunnels worden vastgehouden, wat een directe aanval te riskant maakt.

De rol van de Verenigde Staten

De Verenigde Staten zouden inmiddels een plan hebben voorbereid om de strijders een veilige aftocht te bieden. Dat plan zou hen toestaan hun wapens over te dragen aan een neutraal bemiddelend land, in ruil voor veilige terugkeer naar door Hamas gecontroleerd gebied.

Daarna zouden de tunnels systematisch worden vernietigd om verdere militaire operaties vanuit het ondergrondse netwerk onmogelijk te maken.

Het voorstel is nog onderwerp van intensieve diplomatieke gesprekken tussen Washington, Egypte en Qatar. Tot nu toe heeft Hamas geen formele reactie gegeven, al zou de beweging intern verdeeld zijn over de vraag of dit plan acceptabel is.

Wapenstilstand wankelt onder druk

Sinds de ingangsdatum van het staakt-het-vuren heeft Hamas in totaal 20 levende en 23 overleden gijzelaars aan Israël overgedragen. In ruil stuurde Israël 300 lichamen van Palestijnse strijders terug naar Gaza.

Toch blijft de rust uiterst broos. Volgens de door Hamas geleide gezondheidsautoriteiten in Gaza kwamen sinds het bestand al meer dan 240 Palestijnen om bij nieuwe Israëlische aanvallen. Israël ontkent dat er sprake is van schendingen van het bestand, maar stelt dat het “gerichte operaties” uitvoert tegen dreigingen uit de tunnels.

De recente overhandiging van de stoffelijke resten van luitenant Hadar Goldin, die in 2014 in Rafah sneuvelde, zou volgens analisten verband kunnen houden met onderhandelingen over de rebellerende strijders. De overdracht werd in Israël als “een humanitair gebaar” ontvangen, maar zorgde in Gaza voor verdeeldheid.

Trump dringt aan op VN-vredesmacht

De Amerikaanse president Donald Trump liet zondag weten dat Israël pas volledig zal terugtrekken uit Gaza zodra een internationale vredesmacht het bestuur overneemt. Volgens bronnen in Washington wordt gesproken over een coalitie met deelname van Egypte, Qatar, Frankrijk, Australië en mogelijk Turkije.

Israël heeft echter al laten weten dat Turkse troepen niet welkom zijn.

“Er komen geen Turkse laarzen op de grond,”

verklaarde woordvoerster Shosh Bedrosian.

Volgens oorlogsjournalist Robin Ramaekers van VTM Nieuws is het inzetten van een dergelijke troepenmacht “geen evidentie”, gezien de onderlinge spanningen tussen de deelnemende landen en de complexiteit van de situatie in Gaza.

Ondertussen heeft de Turkse regering haar kritiek op Israël opgevoerd en zelfs arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen meer dan dertig Israëlische functionarissen, waaronder premier Benjamin Netanyahu.

Diplomatiek schaakspel met hoge inzet

Zondag arriveerde Jared Kushner, schoonzoon en voormalig topadviseur van president Trump, in Israël om te overleggen met Netanyahu over de uitvoering van het Amerikaanse vredesplan. Diplomatieke bronnen bevestigen dat de gesprekken zich richten op de toekomst van de rebellerende Hamasstrijders en de stabiliteit van het bestand.

Volgens politieke analisten is de situatie een tikkende tijdbom. “Als Israël of Hamas de controle verliest over deze kleine groep opstandelingen, kan dat het hele vredesproces doen ontsporen,” zegt een Midden-Oostenexpert aan de universiteit van Tel Aviv.

Een wapenstilstand op de rand van de afgrond

De gebeurtenissen van de afgelopen dagen tonen aan hoe kwetsbaar de huidige wapenstilstand is. Wat begon als een diplomatiek succes, lijkt steeds meer te wankelen onder interne verdeeldheid, wantrouwen en militaire incidenten.

De opstand van 150 strijders onder de grond van Gaza is meer dan een lokaal incident — het is een symbool van de fragiele balans tussen vrede en chaos in het gebied.

Zolang die strijders zich blijven verzetten en de internationale gemeenschap geen duidelijke oplossing biedt, blijft het bestand op een messcherp koord balanceren. Eén verkeerde stap kan volstaan om Gaza opnieuw in vuur en vlam te zetten.