Den Haag – Forum voor Democratie beleeft een opmerkelijke wederopstanding. Na het vertrek van Thierry Baudet lijkt de partij, ooit verguisd en verzwakt door interne ruzies, plots weer op te leven. De reden? Het zogenoemde “Lidewij-effect” – genoemd naar de nieuwe partijleider Lidewij de Vos (28), die met haar frisse uitstraling en directe toon een nieuw publiek weet aan te spreken, zonder de kernboodschap van de partij te veranderen.

Een nieuw gezicht voor een oud geluid

Toen De Vos begin september het leiderschap van Baudet overnam, reageerden velen sceptisch. Een jonge vrouw aan het roer van een partij die jarenlang werd gedomineerd door mannelijke retoriek en ideologische controverse – het leek een gewaagde gok. Maar het experiment lijkt te werken: onder haar leiding stijgt Forum weer in de peilingen en groeit het ledenaantal gestaag.

Toch is er inhoudelijk weinig veranderd. De Vos vertegenwoordigt dezelfde thema’s als haar voorganger: kritiek op immigratie, afkeer van Brusselse bemoeienis en verzet tegen het stikstof- en klimaatbeleid. Het verschil zit in stijl, niet in standpunt. Ze kiest voor eenvoud, een zachtere toon en een vorm van populisme die meer gericht is op verbinding dan op confrontatie.

Succes bij boeren, christenen en eigenwijze kiezers

Volgens partijgenoten heeft De Vos het vermogen om verschillende kiezersgroepen aan te spreken. Onder haar leiding weet Forum opnieuw boeren, kleine ondernemers en conservatieve gelovigen te mobiliseren. Maar ook een nieuwe groep lijkt zich aangetrokken te voelen: “de eigenwijze kiezer” – mensen die zichzelf niet links of rechts noemen, maar zich miskend voelen door de gevestigde politiek.

De Vos spreekt over “vrijheid om te leven zoals je wilt”, “respect voor je erf, je gezin en je geloof”. Haar retoriek sluit aan bij de zogeheten “blijf-van-mijn-erf”-stem – een houding die diep geworteld zit in plattelandsgemeenschappen, waar wantrouwen tegenover de overheid groot is.

Een boer uit Drenthe vatte het recent samen: “Ze praat over ons, niet over cijfers of klimaatdoelen. Eindelijk iemand die snapt dat vrijheid niet uit Den Haag komt.”

Campagne in moderne stijl

Een belangrijk onderdeel van het Lidewij-effect is haar moderne communicatiestrategie. Waar Baudet provocatie gebruikte om media-aandacht te trekken, kiest De Vos voor bereik via sociale media. Ze verschijnt in korte video’s, spreekt jonge volgers direct aan en mengt persoonlijke verhalen met politieke boodschappen.

Haar stijl is herkenbaar, toegankelijk en ontwapenend. Ze vermijdt lange speeches en legt nadruk op authenticiteit. Dit zorgt ervoor dat Forum weer zichtbaar is bij een jonger publiek, dat zich afwendde na jaren van interne chaos.

Een partijmedewerker zegt: “Ze heeft het imago van ‘oude mannen met grieven’ doorbroken. Mensen luisteren weer omdat ze oprecht overkomt.”

Groei, maar ook risico

Volgens recente peilingen staat Forum weer op zeven zetels – een verdubbeling ten opzichte van een jaar geleden. Het lijkt een bescheiden herstel, maar binnen de partij spreekt men van een “tweede geboorte”.

Toch zijn er ook risico’s. De Vos moet de erfenis van Baudet dragen: de controverses, de complottheorieën en het radicale imago. Ze distantieert zich niet van het verleden, maar kiest haar woorden zorgvuldiger. “Ik ben niet tegen verandering,” zei ze onlangs, “maar ik wil dat verandering van onszelf komt, niet van Brussel of woke-ideologen.”

Critici waarschuwen dat haar zachte toon het extreme gedachtegoed van Forum slechts verpakt in een vriendelijker vorm. Ze zouden liever zien dat ze een duidelijke breuk maakt met het verleden.

Interne rust en discipline

Wat De Vos tot nu toe vooral heeft bereikt, is rust binnen de partij. Waar voorheen interne ruzies en afsplitsingen de kop opstaken, lijkt er nu sprake van discipline en richting. Ze werkt aan een kleinere, hechtere fractie en wil zich concentreren op thema’s waar “gewone Nederlanders” iets van merken: energieprijzen, veiligheid en nationale identiteit.

“Het is geen tijd voor chaos, maar voor kalm leiderschap,” zei ze tijdens haar eerste partijbijeenkomst. “We hebben genoeg geschreeuwd. Nu is het tijd om te laten zien dat we kunnen bouwen.”

Een patroon dat breder speelt

Het succes van De Vos is geen unicum. In heel Europa is te zien dat radicaal-rechtse partijen zich verjongen en vrouwelijke leiders naar voren schuiven om een breder publiek aan te spreken. De Vos past perfect in dat patroon: jong, mediageniek en ideologisch trouw aan de harde kern van haar partij.

Ze gebruikt empathie als wapen, maar de boodschap blijft onveranderd: minder migratie, minder EU, minder regels. Alleen de toon is veranderd – en juist dat maakt haar voor velen aantrekkelijker.

Slot: een nieuw tijdperk of een tijdelijke golf?

De toekomst zal uitwijzen of het Lidewij-effect meer is dan een tijdelijke opleving. Haar populariteit stijgt snel, maar de uitdaging is om de aandacht vast te houden zonder te radicaliseren of te verzanden in oude patronen.

Wat vaststaat: Forum voor Democratie is niet verdwenen, en dankzij De Vos klinkt het vertrouwde geluid ineens weer fris. Ze heeft Baudet niet vervangen, ze heeft hem overstegen – met dezelfde boodschap, maar een ander gezicht.

Of zoals een boer het zondag in Houten zei:

“Baudet had woorden, Lidewij heeft gevoel. En dat maakt het verschil.”