De verkiezingen zijn nog maar net voorbij, maar Geert Wilders laat opnieuw van zich horen. De PVV-leider uitte vrijdagmiddag felle kritiek op de andere partijen die volgens hem “de stem van het volk negeren”.

In een bericht op Facebook reageerde Wilders zichtbaar gefrustreerd op het feit dat D66, VVD en CDA hem buitensluiten bij de kabinetsformatie, ondanks dat hij veruit de meeste stemmen van alle politici heeft gekregen.

Volgens Wilders is het “krankzinnig” dat partijen met aanzienlijk minder steun nu de richting van de formatie bepalen.

“Ik heb ruim 450.000 stemmen meer gekregen dan Jetten (D66), 650.000 meer dan Bontebal (CDA) en 1.000.000 meer dan Yeşilgöz (VVD), en toch word ik genegeerd. Ze moeten zich kapot schamen,” schreef hij op sociale media.

De meeste stemmen, maar geen plek aan tafel

De woede van Wilders komt niet uit het niets. Uit de officiële cijfers van de Kiesraad blijkt dat hij inderdaad de politicus is met de meeste voorkeurstemmen van het land.

Ondanks dat succes lijkt zijn partij geen serieuze rol te mogen spelen in de gesprekken over de nieuwe regering. D66, VVD en CDA hebben allemaal aangegeven niet met de PVV te willen samenwerken.

Het is een situatie die voor veel PVV-stemmers wrang aanvoelt. Zij vinden dat hun stem weinig waard is als de partij waar ze op stemden bij voorbaat wordt uitgesloten.

Wilders speelt daar handig op in door het frame van “uitsluiting” te gebruiken. Hij presenteert zichzelf als de stem van het volk die bewust buitenspel wordt gezet door de gevestigde orde.

Wilders voelt zich verraden door politieke elite

In zijn bericht op Facebook spreekt Wilders niet alleen zijn frustratie uit, maar ook zijn overtuiging dat de huidige formatie ondemocratisch verloopt.

Volgens hem is het niet te rechtvaardigen dat de grootste politicus van Nederland buiten spel wordt gezet, puur vanwege politieke voorkeuren. “De meest populaire politicus wordt buitengesloten – en daarmee ook miljoenen PVV-stemmers,” aldus Wilders.

Het is niet de eerste keer dat de PVV-leider deze boodschap uitdraagt. Al sinds zijn partij in 2006 groot werd, waarschuwt hij voor wat hij noemt “de Haagse kartelpolitiek”.

Toch is de toon dit keer anders: scherper, emotioneler en persoonlijker. Het gaat hem niet alleen om zijn partij, maar ook om zijn positie als persoon met de meeste directe steun van de Nederlandse kiezer.

De reactie van andere partijen

Binnen D66, VVD en CDA heerst stilte na de uithaal van Wilders. Geen van de partijleiders heeft openlijk gereageerd op zijn uitspraken.

Wel is duidelijk dat alle drie de partijen vastbesloten zijn om niet met de PVV in zee te gaan. Rob Jetten (D66) zei eerder al dat samenwerking met Wilders “geen serieuze optie” is, gezien de standpunten van de PVV over de rechtsstaat, de islam en de Europese Unie.

VVD-leider Dilan Yeşilgöz houdt vast aan haar eerdere belofte dat er geen kabinet komt met de PVV. Ze noemt dat “een kwestie van principes”.

CDA-voorman Henri Bontebal volgt die lijn: hij stelt dat de PVV “te ver afstaat van christendemocratische waarden”.

De uitspraken van deze partijen zorgen ervoor dat Wilders zich gesterkt voelt in zijn rol als buitenstaander. Door zichzelf af te zetten tegen de politieke elite, versterkt hij zijn band met de achterban die zich niet vertegenwoordigd voelt door de gevestigde partijen.

De kracht van Wilders’ boodschap op sociale media

De post van Wilders ging in korte tijd viraal. Binnen een uur werd zijn bericht duizenden keren gedeeld en kreeg het tienduizenden reacties. Veel van zijn volgers spreken hun steun uit en vinden dat hij een eerlijke kans verdient.

“De man met de meeste stemmen wordt buitengesloten, wat zegt dat over onze democratie?” schreef een van zijn volgers. Een ander reageerde: “Ze zijn bang voor hem, dat is het.”

Socialemedia-experts merken op dat Wilders al jaren effectief gebruikmaakt van platforms als Facebook en X (voorheen Twitter) om zijn boodschap direct bij het publiek te krijgen. Zijn stijl is eenvoudig, direct en emotioneel geladen. Dat zorgt voor veel betrokkenheid, vooral onder kiezers die zich niet gehoord voelen door traditionele media.

Een herkenbaar patroon in de Nederlandse politiek

De situatie waarin de PVV zich nu bevindt, lijkt sterk op eerdere formaties. Ook na de verkiezingen van 2010 en 2017 werd de partij van Wilders genegeerd bij de kabinetsvorming, ondanks grote verkiezingssuccessen. Destijds werd hij verweten te radicaal te zijn om verantwoordelijkheid te dragen.

Toch lijkt de politieke realiteit dit jaar extra wrang. Wilders kreeg een recordaantal persoonlijke stemmen en staat daarmee ver boven zijn rivalen.

Dat voedt het gevoel bij zijn achterban dat Nederland weliswaar democratisch stemt, maar dat die stem weinig invloed heeft op de uiteindelijke machtsverdeling.

Volgens politicologen is dat precies de kracht van Wilders’ strategie. “Hij weet van uitsluiting een wapen te maken,” zegt een politiek analist. “Elke keer dat andere partijen hem negeren, bevestigen ze zijn verhaal dat hij wordt tegengewerkt door het establishment. Dat werkt mobiliserend.”

De rol van verkenner Koolmees

Wouter Koolmees, de voormalige D66-minister die is aangesteld als verkenner, staat voor een lastige opgave. Hij moet onderzoeken welke partijen bereid zijn samen te werken aan een stabiel kabinet. De uitsluiting van de PVV maakt dat proces niet eenvoudiger.

Volgens ingewijden probeert Koolmees de toon tussen de partijen te verzachten, maar tot nu toe lijkt niemand te willen bewegen. Zijn eerste rapport wordt volgende week verwacht, waarna de Tweede Kamer debatteert over de volgende stap: het aanwijzen van een informateur.

Het is nog maar de vraag of de PVV tegen die tijd uberhaupt nog aan tafel wordt uitgenodigd.

Wilders speelt in op sentiment van de kiezer

Inmiddels is duidelijk dat Wilders niet van plan is gas terug te nemen. Zijn strategie is helder: de druk opvoeren via sociale media en publieke opinie. Door de nadruk te leggen op het aantal stemmen dat hij persoonlijk kreeg, zet hij zijn concurrenten neer als partijen die de wil van het volk negeren.

De timing van zijn bericht is ook strategisch. Terwijl andere partijen zich nog in de beginfase van de formatie bevinden, weet Wilders precies hoe hij de aandacht naar zich toe moet trekken. Zijn boodschap – dat de meest populaire politicus buiten de regering wordt gehouden – is krachtig, eenvoudig en makkelijk te delen.

De kloof tussen politiek en burger groeit

De discussie die Wilders aanwakkert, gaat verder dan de formatie alleen. Zijn woorden raken aan een dieperliggend probleem in de Nederlandse politiek: het groeiende wantrouwen tussen burgers en bestuur.

Veel kiezers herkennen zich in zijn frustratie. Ze voelen zich niet vertegenwoordigd en denken dat Den Haag alleen naar zichzelf luistert. Politici die dat sentiment negeren, riskeren dat het vertrouwen in de politiek nog verder afbrokkelt.

Een formatie vol spanning en wantrouwen

Terwijl de verkenningsfase nog in volle gang is, lijkt de toon in Den Haag al gezet. De spanningen tussen partijen nemen toe en de kans op samenwerking met de PVV is voorlopig klein.

Toch zal het moeilijk zijn voor andere partijen om Wilders volledig te negeren, gezien zijn electorale kracht.

Zijn bericht op Facebook laat zien dat hij, ondanks politieke uitsluiting, nog altijd een van de invloedrijkste stemmen van het land is.

Of hij ooit aan tafel komt bij de formatie, is onzeker. Maar één ding is duidelijk: Geert Wilders heeft opnieuw het politieke debat in zijn greep – en dat zal voorlopig niet veranderen.

; ;