Den Haag – De Kiesraad heeft vrijdag officieel de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen bevestigd. Daarmee is het verkiezingsproces formeel afgerond en kunnen de volgende stappen richting formatie worden gezet. Opvallend is dat de PVV van Geert Wilders en D66 onder leiding van Rob Jetten nu officieel even groot zijn, met elk 26 zetels in de nieuwe Tweede Kamer.

Hoewel D66 uiteindelijk de meeste stemmen kreeg, is het verschil met de PVV slechts 29.668 stemmen. Volgens de Kiesraad betekent dat dat beide partijen recht hebben op hetzelfde aantal zetels. De uitslag bevestigt tevens de voorlopige prognose die eerder door de Verkiezingsdienst van het ANP werd gepubliceerd.

D66 nipt de grootste – maar gedeelde koppositie

D66-leider Rob Jetten reageerde opgetogen, maar ook nuchter op de definitieve uitslag. “We zijn de partij met de meeste stemmen, en daar ben ik trots op. Maar het feit dat de PVV op gelijke hoogte eindigt, laat zien hoe verdeeld Nederland is. De komende weken zullen we moeten praten over verbinding en verantwoordelijkheid,” zei Jetten in een eerste reactie.

Ook Geert Wilders liet via sociale media van zich horen. “Fantastisch resultaat! De PVV heeft evenveel zetels als D66 – het volk heeft gesproken. Nu is het tijd dat wij gehoord worden bij de formatie,” schreef hij op X (voorheen Twitter).

Met deze uitslag blijven beide partijen de grote winnaars van de verkiezingen, al ligt de politieke dynamiek complex. Waar D66 vooral stemmen trok in stedelijke gebieden en onder hogeropgeleiden, wist de PVV een groot deel van de lager- en middeninkomens aan zich te binden – met name in provincies als Limburg, Overijssel en Zuid-Holland.

Uitslag grotendeels volgens verwachting

De VVD volgt als derde partij met 22 zetels, een duidelijke daling ten opzichte van de vorige verkiezingen. GroenLinks-PvdA eindigt op 20 zetels, waarmee de linkse combinatie haar positie als vierde partij in de Kamer behoudt. Het CDA noteert 18 zetels, wat door partijleider Henri Bontenbal werd omschreven als “een solide maar bescheiden resultaat.”

De kleinere partijen behouden grotendeels hun zetelaantal: de SP en Partij voor de Dieren blijven stabiel, terwijl Volt en JA21 licht verliezen. BBB, die eerder nog als grote verrassing gold, eindigt op 7 zetels, wat minder is dan de peilingen voorspelden.

De Kiesraad bevestigde tijdens een persconferentie dat de telling in alle gemeenten zorgvuldig is gecontroleerd. Er waren geen onregelmatigheden die invloed hadden op de einduitslag. “Het proces is ordelijk verlopen en de uitslag is betrouwbaar,” aldus de voorzitter van de Kiesraad, Henk Baarsma.

De formatie kan beginnen

Met de officiële bevestiging van de uitslag kan de formatie nu echt van start. Verkenner Wouter Koolmees heeft aangekondigd maandag opnieuw gesprekken te voeren met de partijleiders. Hij wil onderzoeken welke combinaties kans maken op een stabiele meerderheid.

De verhoudingen maken dat niet eenvoudig. D66 geeft de voorkeur aan een progressieve coalitie met VVD, GroenLinks-PvdA en eventueel het CDA, terwijl de PVV juist mikt op samenwerking met VVD, BBB en JA21. Beide richtingen lijken voorlopig ver van elkaar verwijderd.

Volgens politiek analisten onderstreept de uitslag de toenemende versplintering van het Nederlandse politieke landschap. “We zien een parlement waarin geen enkele partij dominant is,” zegt politicoloog André Krouwel (VU Amsterdam). “De kiezer heeft gekozen voor diversiteit en balans. Dat maakt de formatie ingewikkeld, maar ook een kans voor nieuwe vormen van samenwerking.”

Reacties uit andere partijen

VVD-leider Dilan Yeşilgöz sprak van een “duidelijk signaal dat Nederland stabiliteit wil.” Ze benadrukte dat de VVD bereid is om verantwoordelijkheid te nemen, maar “alleen met partners die realistisch beleid willen voeren.”

Aan de linkerkant zei Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA) dat zijn partij “constructief wil meedenken” over een progressieve coalitie. “Nederland heeft behoefte aan sociale zekerheid en klimaatrechtvaardigheid. Dat blijft onze inzet.”

Een nieuw politiek tijdperk

Met de bevestiging van de uitslag door de Kiesraad is de verkiezingsstrijd officieel ten einde – maar de politieke strijd begint nu pas. De komende weken moeten uitwijzen of Nederland kiest voor een centrumlinkse hervormingscoalitie onder leiding van Jetten, of een rechtse meerderheidsregering waarin Wilders opnieuw een sleutelrol opeist.

Hoe dan ook, de boodschap van de kiezer is duidelijk: geen partij heeft het alleen voor het zeggen. De formatie belooft daarmee een van de spannendste in jaren te worden – met D66 en PVV schouder aan schouder aan de startlijn van een nieuw politiek tijdperk.