Geert Wilders heeft opnieuw flink uitgehaald naar D66 na de verkiezingen.

De PVV-leider beschuldigt de partij van misleiding, nadat duidelijk werd dat het veelbesproken verkiezingsplan van “tien nieuwe steden” volgens D66 helemaal geen concreet bouwplan zou zijn, maar slechts een metafoor.

Wilders reageerde woedend op X (voorheen Twitter): “Tien nieuwe steden bouwen was vóór de verkiezingen een belofte van D66, en daarna ineens een ‘metafoor’. Ongelooflijk. Schaamteloos. Politieke maffia.”

Zijn woorden vatten samen wat veel kiezers momenteel denken: dat politieke partijen grootse beloften doen om stemmen te winnen, maar die vervolgens afzwakken zodra de stembussen dicht zijn.

De verkiezingsbelofte van D66

Tijdens de verkiezingscampagne van 2025 presenteerde D66 het idee van tien nieuwe steden als een belangrijk speerpunt in de strijd tegen de woningnood.

Het plan klonk ambitieus: Nederland zou niet langer moeten blijven uitbreiden met kleine wijken en losse bouwprojecten, maar in één klap durven denken op grote schaal.

Tien nieuwe, duurzame steden moesten ruimte bieden voor honderdduizenden woningen, banen en voorzieningen.

Partijleider Rob Jetten herhaalde het idee regelmatig in debatten en interviews. Hij sprak over een “nieuw tijdperk van bouwen” en zei dat Nederland lef moest tonen om een woningcrisis van deze omvang aan te pakken. Veel kiezers vatten die woorden op als een duidelijke belofte – er zouden daadwerkelijk nieuwe steden komen.

Na de verkiezingen: ‘Het was een metafoor’

Kort na de verkiezingsuitslag kwam D66 echter met een andere uitleg. Volgens de partij was het plan voor tien steden nooit bedoeld als letterlijk bouwprogramma, maar als metafoor om de urgentie van de woningbouwcrisis duidelijk te maken.

De partij zei dat het vooral ging om “groter durven denken” en dat de boodschap bedoeld was om de schaal van het probleem te laten zien, niet om specifieke locaties aan te wijzen.

Die uitleg zorgde voor ophef, niet alleen onder politieke tegenstanders maar ook onder stemmers. Veel mensen voelden zich misleid.

Want als iets in een campagne herhaald wordt als concreet plan, en later wordt gepresenteerd als beeldspraak, dan lijkt het alsof de boodschap bewust is afgezwakt.

Wilders: ‘Schaamteloos verkiezingsbedrog’

Geert Wilders liet geen twijfel bestaan over zijn mening. Volgens hem heeft D66 de kiezer voorgelogen. “Tien nieuwe steden bouwen was vóór de verkiezingen een belofte, en daarna ineens een metafoor,” schreef hij. “Schaamteloos. Politieke maffia.”

Zijn reactie kreeg veel bijval op sociale media, vooral van kiezers die al langer vinden dat politici te makkelijk wegkomen met vage beloften. Wilders speelt in op dat sentiment en benadrukt dat dit precies de reden is waarom het vertrouwen in de politiek steeds verder afbrokkelt.

De kern van het probleem: woningnood

Wat deze kwestie extra gevoelig maakt, is dat de woningcrisis een van de grootste zorgen is van Nederlanders. Starters kunnen geen huis vinden, gezinnen zitten klem en ouderen blijven noodgedwongen in te grote woningen wonen. Ondertussen lopen de huren en prijzen verder op.

In dat licht klonk het plan van D66 als een frisse, ambitieuze oplossing. Tien nieuwe steden bouwen leek een daadkrachtig antwoord op jaren van halfslachtige woningbouw. Maar nu dat idee plotseling wordt teruggebracht tot “een metafoor”, lijkt het alsof die daadkracht verdwijnt nog voordat er iets is begonnen.

Was het ooit concreet bedoeld?

Binnen D66 wordt benadrukt dat het plan nooit tot in detail was uitgewerkt. Er zouden geen specifieke locaties of bouwschema’s zijn vastgesteld, en het was niet de bedoeling dat er daadwerkelijk tien compleet nieuwe steden uit de grond zouden worden gestampt. Het was bedoeld om te inspireren, niet om letterlijk uit te voeren.

Maar critici stellen dat dit achterafpraat is. Tijdens de campagne sprak niemand binnen de partij over een metafoor – integendeel. De boodschap werd juist gepresenteerd als realistisch en haalbaar. Daardoor voelt het voor veel mensen als een draai, of erger nog: als bewuste misleiding.

Politieke schade voor D66

De kwestie komt op een gevoelig moment. D66 probeert na de verkiezingen haar positie te behouden en mee te praten over mogelijke coalities. Maar geloofwaardigheid is cruciaal, zeker bij onderhandelingen. Een partij die wordt beticht van het verdraaien van haar eigen beloftes, verliest snel aan vertrouwen.

Bovendien raakt dit aan een breder probleem binnen de politiek: de kloof tussen woorden en daden. Nederlanders hebben het gevoel dat politici vooral bezig zijn met mooie praatjes, terwijl concrete resultaten uitblijven. Het incident rond de “tien steden” is voor velen het bewijs dat die kloof alleen maar groter wordt.

Politieke tegenstanders ruiken bloed

Niet alleen Wilders, maar ook andere partijen grijpen de situatie aan om D66 in diskrediet te brengen. Op sociale media verwijzen politici en opiniemakers naar eerdere beloften van D66 die volgens hen ook niet zijn waargemaakt, zoals op het gebied van klimaat en migratie.

De term “metafoor” is inmiddels een symbool geworden voor alles wat misgaat in de Haagse communicatie. Waar politici vroeger nog wegkwamen met nuance en uitleg, wordt elke draai nu genadeloos afgestraft.

Een bredere discussie over vertrouwen

De rel rond het plan van D66 is meer dan een politiek spelletje. Het raakt aan het vertrouwen in de democratie zelf. Kiezers willen eerlijkheid, niet verkooppraatjes. Wie tijdens een campagne iets belooft, moet daar na de verkiezingen ook aan vasthouden.

Het incident toont ook hoe moeilijk het is om balans te vinden tussen ambitie en realiteit. Politici willen inspireren, maar als ze te abstract blijven, klinkt het leeg. Zijn ze te concreet, dan lopen ze het risico dat hun woorden tegen ze gebruikt worden.

De woningcrisis als lakmoesproef

De kwestie rond de “tien nieuwe steden” is niet zomaar een relletje — het is een lakmoesproef voor geloofwaardigheid. De woningnood vraagt om serieuze plannen, niet om metaforen. Mensen willen weten wanneer er eindelijk gebouwd wordt, hoeveel huizen er komen en waar die precies moeten staan.

Zolang die duidelijkheid uitblijft, zal elke belofte argwanend worden bekeken. En dat maakt het voor partijen als D66 moeilijker om draagvlak te behouden voor hun beleid.

Wat nu?

D66 staat nu voor de uitdaging om haar woningbouwplannen te concretiseren. De partij zal moeten laten zien wat er wél wordt gedaan: hoeveel woningen, in welke gebieden, met welk budget. Alleen dan kan het vertrouwen worden hersteld.

Aan de andere kant zullen ook partijen als de PVV hun eigen alternatieven moeten presenteren. Het is makkelijk om kritiek te leveren, maar uiteindelijk willen kiezers oplossingen zien.

De komende formatieweken zullen uitwijzen welke partij erin slaagt om daadkracht te tonen – niet in woorden, maar in daden. Want één ding is duidelijk: de kiezer prikt steeds sneller door loze beloften heen.

Bron