Door de redactie | De Peel, november 2025

Tussen de uitgestrekte velden en bossen van De Peel, waar de stilte vaak wordt onderbroken door het gekakel van duizenden kippen, woedt een stille strijd. Geen strijd tussen buren of boeren, maar tussen idealen en realiteit – tussen Den Haag en het platteland. Kippenboer Frank Rooijakkers uit Helenaveen is één van de gezichten van die strijd. Terwijl in de politiek wordt gepraat over stikstofdoelen, vergunningen en natuurherstel, probeert hij vooral zijn levenswerk overeind te houden.

Een boer tussen regels en rechtspraak

Rooijakkers runt al decennia een pluimveebedrijf op de rand van het natuurgebied Deurnsche & Mariapeel, een van de meest kwetsbare Natura 2000-gebieden van Nederland. Zijn bedrijf opereert volledig legaal, met moderne stallen en luchtwassers om uitstoot te beperken. Toch wordt hij in de dossiers van het Rijk aangeduid als een ‘piekbelaster’ – een bedrijf dat te veel stikstof uitstoot in de directe omgeving van beschermde natuur.

Die stempel heeft grote gevolgen. Milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) heeft procedures aangespannen tegen tientallen boeren, waaronder Rooijakkers. Zij eisen forse reducties van stikstofuitstoot – tot wel 85 procent. “Ik slaap er slecht van,” zegt Rooijakkers. “Je doet alles volgens de regels, investeert tonnen in verduurzaming, en dan nog sta je ineens te boek als vervuiler.”

De kloof tussen D66 en De Peel

In het politieke landschap is De Peel bepaald geen D66-land. Waar de partij van Rob Jetten in stedelijke gebieden populair is met haar groene koers, stuit diezelfde koers op weerstand op het Brabantse platteland. “Ze praten in Den Haag over cijfers, wij praten hier over gezinnen,” verzucht Rooijakkers.

Toch koestert hij nog hoop. “Ik geloof dat Jetten kan bijdraaien. Het kan wél, als je boeren een eerlijke kans geeft,” zegt hij. Daarmee verwijst hij naar de mogelijkheid om via innovatieve technieken stikstof te reduceren zonder massale uitkoop. Hij noemt luchtwassers, emissiearme vloeren en mestverwerking als voorbeelden. “Laat ons bewijzen dat we het beter kunnen. Geef ruimte voor maatwerk.”

De praktijk is weerbarstig

Maar die ruimte is er nauwelijks. Boeren die hun vergunning willen vernieuwen, lopen vast in juridische procedures. Banken zijn terughoudend met financiering. Overheden schuiven verantwoordelijkheid af tussen provincies en het Rijk. “Zodra je een vinger uit de dijk trekt, volgt een golf van rechtszaken,” aldus een jurist van de Brabantse boerenorganisatie ZLTO.

De onzekerheid tast niet alleen bedrijven aan, maar ook gezinnen. “We leven in angst. Niet voor stikstof, maar voor beleid,” vertelt de vrouw van Rooijakkers. “Ons hele bestaan hangt af van beslissingen van mensen die nooit een stal van binnen hebben gezien.”

“We worden neergezet als het probleem”

De frustratie onder boeren groeit. Volgens Rooijakkers worden zij in het publieke debat te vaak als boosdoeners neergezet. “Terwijl wij juist deel van de oplossing kunnen zijn,” benadrukt hij. Hij wijst op de jarenlange investeringen in verduurzaming: “De landbouw heeft de uitstoot al met 60 procent verminderd sinds de jaren ’90. Dat hoor je nooit.”

Wat hem vooral stoort, is de toon van het debat. “Alsof elke boer een milieucrimineel is. Dat doet pijn. Wij voeden het land, zorgen voor werkgelegenheid en proberen vooruit te kijken. Maar we worden niet meer gehoord.”

Het perspectief van D66

Rob Jetten, voormalig partijleider van D66 en nu minister van Klimaat en Energie, heeft meermaals benadrukt dat Nederland de Europese natuurdoelen móét halen. Toch zegt hij ook oog te hebben voor “realistische oplossingen en innovatieve landbouw”. Volgens insiders binnen D66 groeit het besef dat het stikstofbeleid alleen kans van slagen heeft als boeren worden meegenomen in plaats van uitgesloten.

Een woordvoerder van het ministerie stelt: “We willen samen met de sector werken aan haalbare doelen. Innovatie is daarbij cruciaal.” Maar voor boeren als Rooijakkers klinkt dat als een belofte die al te vaak is gedaan – en te zelden waargemaakt.

“We vragen geen vrijstelling, maar vertrouwen”

Op zijn erf kijkt Rooijakkers uit over zijn stallen. “Ik ben geen politicus, ik ben boer,” zegt hij zacht. “Ik wil gewoon werken, investeren, verbeteren. Maar ik wil ook weten dat mijn kinderen hier een toekomst hebben.”

Hij gelooft dat de stikstofcrisis niet hoeft te eindigen in een breuk tussen stad en platteland. “We willen niet vechten tegen Den Haag. We willen samenwerken. Maar dan moet Den Haag ons ook wíllen horen.”

De woorden van de kippenboer klinken als een waarschuwing, maar ook als een uitnodiging. Want in De Peel, ver weg van het politieke toneel, groeit het besef dat de toekomst van het land niet kan worden gebouwd zonder de mensen die het land bewerken.

FAQ – De stikstofcrisis en de zaak van Frank Rooijakkers

Wat is de stikstofcrisis in Nederland?

De stikstofcrisis draait om de te hoge uitstoot van stikstofoxiden (NOx) en ammoniak (NH₃), vooral afkomstig van verkeer, industrie en landbouw. Deze stoffen schaden kwetsbare natuurgebieden, waardoor Nederland van de Europese Unie verplicht is de uitstoot drastisch te verminderen.

Waarom raakt dit boeren zo hard?

Veel boerenbedrijven liggen dicht bij Natura 2000-gebieden. Hun uitstoot slaat direct neer op beschermde natuur, waardoor vergunningen worden ingetrokken of niet verlengd. Dat betekent dat veel boeren hun bedrijf moeten verkleinen, verplaatsen of beëindigen.

Wie is Frank Rooijakkers?

Frank Rooijakkers is een kippenboer uit Helenaveen, in de Brabantse Peel. Zijn bedrijf ligt dicht bij het natuurgebied Deurnsche & Mariapeel en wordt aangemerkt als ‘piekbelaster’. Hij strijdt tegen maatregelen die zijn bedrijf kunnen sluiten, ondanks dat hij legaal opereert en al veel heeft geïnvesteerd in verduurzaming.

Wat bedoelt hij met “Het kan wél”?

Rooijakkers gelooft dat technologische innovatie en maatwerkoplossingen stikstofreductie mogelijk maken zonder dat boeren massaal moeten verdwijnen. Volgens hem is het probleem niet onwil, maar gebrek aan vertrouwen en samenwerking vanuit de overheid.

Hoe reageert D66 hierop?

D66, bekend om haar groene koers, blijft vasthouden aan de noodzaak van stikstofreductie, maar minister Jetten heeft aangegeven te willen zoeken naar “haalbare en innovatieve” oplossingen. Of dat in de praktijk verlichting brengt voor boeren als Rooijakkers, moet nog blijken.