Een golf van vernietiging op de oceaan

De Amerikaanse president Donald Trump voert zijn strijd tegen de internationale drugshandel naar een nieuw en dodelijk niveau. De afgelopen weken zijn tien zogenaamde ‘narco-boten’ op open zee tot zinken gebracht door precisiebombardementen van het Amerikaanse leger. Daarbij kwamen tientallen smokkelaars om het leven, vaak zonder waarschuwing of kans op overgave.

De operatie, die door het Witte Huis omschreven wordt als een “nationale veiligheidsmissie”, roept zowel bewondering als verontwaardiging op. Terwijl Trump beweert dat “voor elke boot 25.000 Amerikanen worden gered”, vragen juristen en mensenrechtenorganisaties zich af of de president niet de grenzen van het internationaal recht overschrijdt.

Van onderschepping naar eliminatie

Tot voor kort was de Amerikaanse aanpak op zee vooral gericht op onderschepping. De kustwacht en mariniers probeerden smokkelroutes te blokkeren, boten te onderscheppen en arrestaties uit te voeren. Maar volgens bronnen binnen het Pentagon is de strategie sinds het voorjaar fundamenteel veranderd.

Onder Trumps directe bevel worden drone-aanvallen en luchtaanvallen ingezet tegen verdachte vaartuigen, vaak ver buiten Amerikaanse wateren. De operatie wordt gecoördineerd vanuit de Joint Interagency Task Force South in Florida, die satellietbeelden en inlichtingen gebruikt om de boten te lokaliseren.

Een hoge militaire bron verklaart:

“We krijgen een signaal van een mogelijk drugsschip. Binnen enkele minuten wordt er een drone gestuurd, en als de vermoedens worden bevestigd, volgt de aanval. Er is geen dialoog, geen waarschuwing — enkel uitschakeling.”

Trump rechtvaardigt de dodelijke tactiek

Tijdens een recente persconferentie verdedigde Trump zijn beleid met harde cijfers. Volgens hem worden jaarlijks “meer dan 100.000 Amerikanen” het slachtoffer van overdoses en drugsgeweld, en zouden de huidige operaties “rechtstreeks levens redden”.

“Voor elke boot die we vernietigen, redden we 25.000 Amerikanen van de dood door drugs,” zei de president. “Deze smokkelaars zijn geen vissers, het zijn terroristen met cocaïne in plaats van bommen.”

Zijn toon kreeg applaus van zijn achterban, vooral in staten die zwaar getroffen zijn door de opioïdencrisis. Toch noemen critici zijn verklaringen populistisch en juridisch wankel.

De internationale wetgeving laat het gebruik van dodelijk geweld op zee enkel toe als directe dreiging kan worden aangetoond. Maar de meeste aangevallen boten waren niet bewapend en bevonden zich buiten de territoriale wateren van de VS.

Legaal of buitensporig geweld?

Volgens internationale experts balanceert Trumps beleid op het randje van een oorlogsmisdaad. Professor in internationaal recht Hannah Brooks (Harvard) stelt dat “het doden van smokkelaars zonder proces een ernstige schending is van de Conventie van Montego Bay”, die de regels voor maritiem optreden vastlegt.

“Zelfs als de boten drugs vervoeren, blijft het principe van proportionaliteit gelden,” zegt Brooks. “Het vernietigen van een schip met mensen aan boord is disproportioneel als er geen onmiddellijke dreiging bestaat.”

Ook binnen de Verenigde Naties groeit de bezorgdheid. De VN-Commissie voor Mensenrechten heeft aangekondigd “informatie te verzamelen over mogelijke buitengerechtelijke executies” in internationale wateren.

Een politiek wapen voor de verkiezingen

De timing van deze nieuwe golf aanvallen is niet toevallig. De president staat onder druk in de aanloop naar de verkiezingen, en de “War on Drugs 2.0” lijkt bedoeld om zijn imago als sterke leider te versterken.

Binnen de Amerikaanse politiek vinden sommige Republikeinen het beleid “noodzakelijk en moedig”, terwijl Democraten het bestempelen als “symptoom van een regering zonder moreel kompas”.

Een Democratisch senator reageerde scherp:

“Trump voert oorlog tegen mensen in plaats van tegen het probleem. Je wint geen oorlog tegen drugs door lichamen in de oceaan te laten zinken.”

Internationale gevolgen en onzekere toekomst

De gevolgen van deze aanpak beginnen zich internationaal te tonen. Zuid-Amerikaanse regeringen, met name Colombia en Ecuador, klagen dat Amerikaanse drone-aanvallen soms plaatsvinden zonder overleg met lokale autoriteiten. Diplomatieke spanningen lopen op.

Toch lijkt Trump niet van plan om zijn strategie te matigen. Hij kondigde aan dat er “meer operaties” gepland staan in de komende weken, en dat “de oceaan geen veilige haven meer zal zijn voor criminelen.”

Of dit beleid de Amerikaanse samenleving echt veiliger maakt, blijft twijfelachtig. Wat vaststaat, is dat de oceaan nu het toneel is geworden van een oorlog zonder grenzen — en zonder genade.