Een avond vol spanning en strategisch schaakspel

Wat begon als een zenuwslopende vrijdagavond in de Wetstraat, leek even uit te monden in een politieke aardverschuiving. Premier Bart De Wever (N-VA) had volgens ingewijden overwogen om naar de koning te trekken, een stap die in België doorgaans enkel volgt bij het ontslag van een regering. Maar tegen middernacht werd duidelijk: er kwam geen rit naar het paleis. De regering-De Wever blijft overeind — voorlopig althans.

De dreiging van ontslag bleek niet meer dan een drukmiddel in een slepend onderhandelingsproces over de meerjarenbegroting tot 2029. Toch deed het dreigement zijn werk: de vicepremiers hervatten de gesprekken en vermijden zo een onmiddellijke crisis.

De strategie van De Wever: druk, dreiging en politieke overleving

De Wever, bekend om zijn politieke berekening en strategische timing, gooide vrijdagavond alles op tafel. Bronnen dicht bij het kernkabinet bevestigen dat hij expliciet liet verstaan dat hij “klaar was om naar de koning te gaan” als er geen vooruitgang werd geboekt.

Die uitspraak kwam niet uit het niets. Al dagenlang slepen de onderhandelingen aan zonder tastbare resultaten. De regering probeert minstens 10 miljard euro aan begrotingsruimte te vinden om te voldoen aan de Europese uitgavennorm, maar meningsverschillen tussen partijen blijven hardnekkig.

De MR, geleid door Georges-Louis Bouchez, verzet zich fel tegen de voorstellen van De Wever, waaronder een btw-verhoging en een indexsprong. Volgens insiders wou de premier met zijn ontslagdreiging duidelijk maken dat “het tijd was om knopen door te hakken”. En dat lijkt deels te zijn gelukt.

Was het echt serieus of gewoon politiek theater?

Niet iedereen neemt De Wevers dreigement even ernstig. Verschillende coalitiepartners spraken achteraf over “klassiek N-VA-spel”: hoog inzetten, dreigen met ontslag, en vervolgens terugtrekken zodra er beweging komt aan de onderhandelingstafel.

Een lid van de regering liet anoniem verstaan:

“Iedereen weet dat Bart De Wever een meester is in politieke druk. Hij weet exact hoe ver hij kan gaan zonder de boel te laten ontploffen.”

Toch is het risico reëel. Binnen de MR groeit de frustratie over de manier waarop de premier onderhandelt. Sommige waarnemers zien de gebeurtenissen van vrijdagavond als een teken dat het vertrouwen binnen de coalitie op breekpunt staat.

Nieuwe deadline, oude problemen

Hoewel de acute crisis voorlopig is afgewend, blijft de onderliggende spanning voelbaar. De regering heeft nu tot 6 november de tijd om een akkoord te sluiten. Tegen dan moet een volledig uitgewerkt plan op tafel liggen dat voldoet aan de Europese begrotingsnormen.

De vicepremiers hervatten maandag de gesprekken, maar insiders geven toe dat het “een lange en moeizame rit” zal worden. De Wever zou volgens sommigen bereid zijn creatieve oplossingen te overwegen, maar de marges zijn klein.

Een bron binnen de N-VA vat het samen:

“We hebben geen luxe van tijd. Als dit mislukt, dan is het niet uitgesloten dat we in december opnieuw over ontslag spreken — en dan misschien echt.”

Een regering op de rand van uitputting

De gebeurtenissen van vrijdagavond tonen hoe broos het evenwicht binnen de regering-De Wever is geworden. De coalitie balanceert op het slappe koord tussen politieke wil en economische realiteit.

De premier wist met een welgeplaatste dreiging nog net een val te vermijden, maar de vraag is hoe vaak die tactiek nog zal werken. Elke crisis lijkt dieper te snijden, elke onderhandeling zwaarder te wegen.

Zoals een ervaren waarnemer het verwoordde:

“De Wever heeft zijn regering tijdelijk gered, maar de vraag is: tegen welke prijs?”

Slotbeschouwing

Wat overblijft na deze gespannen avond, is een land dat even op adem kan komen — maar slechts tijdelijk. De politieke storm is niet gaan liggen; ze is enkel uitgesteld.

De Wever mag dan nog in het zadel zitten, de fundamentele kloof binnen zijn coalitie blijft gapend open. Als de gesprekken in november opnieuw vastlopen, zou het dreigement van vrijdagavond wel eens werkelijkheid kunnen worden. En dan is er misschien niemand meer die hem kan tegenhouden op weg naar het paleis.