De politieke gemoederen in Brussel lopen opnieuw hoog op na scherpe uitspraken van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez over een PS-schepen in Molenbeek. De aanleiding: een video waarin schepen Mohammed Kalandar zich tijdens een gemeenteraadszitting probeert te verdedigen tegen een beschuldiging van belangenvermenging, maar zichtbaar worstelt met de officiële talen. “Hij spreekt geen Nederlands of Frans. We begrijpen niets van wat hij zegt,” sneerde Bouchez op X, waarna een golf van reacties losbarstte.

De kritiek van de liberale voorzitter raakte meteen een gevoelige snaar in het Brusselse politieke landschap, waar taal en integratie al decennialang gevoelige thema’s zijn. Bouchez ging verder dan enkel de taalkwestie: “Een schepen die vergeet dat hij penningmeester is van de vzw waaraan hij subsidies geeft. Dit is het resultaat van links communitarisme in Brussel. En daarnaast kan hij amper lezen. Is dit nog normaal? Nee, dit moet stoppen.”

“Geen plaats voor Google Translate in de politiek”

De storm kreeg extra kracht toen ook andere MR-leden zich achter de kritiek schaarden. Marcela Gori, gemeenteraadslid in Anderlecht, stelde scherp: “Waarschijnlijk begrijpt hij zelf niet de tekst die voor hem geschreven werd. We leiden geen gemeente via Google Translate.” Zij pleit voor een verplicht taalexamen voor alle verkozenen binnen haar gemeente, in het Frans of Nederlands, om te garanderen dat politici de inwoners daadwerkelijk kunnen begrijpen.

Mohammed Kalandar verdedigde zich fel. Volgens hem spreekt en begrijpt hij Frans “voldoende om zijn functie uit te oefenen” en is een taaltest “onaanvaardbaar en juridisch moeilijk te rechtvaardigen”. Hij wijst erop dat volgens de Belgische kieswet iemand die geen van beide landstalen beheerst, wel degelijk kan deelnemen aan verkiezingen. “Ik ben verkozen door de mensen van Molenbeek. Dat is het enige wat telt,” verklaarde hij in een korte reactie.

Een debat over identiteit en representatie

De discussie gaat inmiddels veel verder dan enkel de vraag of een politicus tweetalig moet zijn. Voor Bouchez is het incident symptomatisch voor wat hij noemt “de verloedering van de politieke cultuur” in sommige Brusselse gemeenten. Hij hekelt dat lokale besturen “steeds vaker functioneren als etnische microgemeenschappen, los van de nationale taal en waarden”.

Tegenstanders beschuldigen de MR daarentegen van stigmatisering. Volgens hen gebruikt Bouchez het incident om politieke punten te scoren bij een Franstalig en Vlaams publiek dat al langer kritiek heeft op de multiculturele realiteit van Brussel.

Politicoloog Philippe Van Parijs ziet in het incident een illustratie van een bredere trend: “De taalkwestie in Brussel is nooit louter taalkundig. Ze gaat over macht, identiteit en inclusie. Door iemand publiekelijk aan te vallen op zijn taalvaardigheid, versterkt men het beeld van uitsluiting.”

“Dubbele standaarden” binnen MR

De kritiek keerde zich uiteindelijk ook tegen de MR zelf. Columnist Michel Henrion wees op “dubbele standaarden” binnen de partij. Hij herinnerde aan een verkiezingscampagne van MR-kandidaat Rana Arbab, van Pakistaanse afkomst, wiens stem in een video werd nagesynchroniseerd vanwege zijn gebrekkige Frans.

Ook MR-lijsttrekker David Leisterh gaf toen toe dat Arbab “nog een enorme progressiemarge had” wat betreft zijn talenkennis, maar voegde eraan toe: “Hij doet tenminste moeite om zich te integreren. Mijnheer is Belg en werkt.” Bouchez verdedigde Arbab destijds zelf publiekelijk: “Hij spreekt Frans, met een accent, maar dat is niet verboden. We hebben zijn filmpje offline gehaald omdat de voice-over wat vreemd klonk. Andere partijen sturen intussen pamfletten in vreemde talen – dat is bij ons ten strengste verboden.”

Taal als politiek strijdwapen

Het incident rond Kalandar past in een groeiende tendens waarbij taal opnieuw een politiek strijdwapen wordt in Brussel. Waar sommigen tweetaligheid zien als essentieel voor bestuur en cohesie, beschouwen anderen het als een onrealistische eis in een stad waar meer dan 180 talen worden gesproken.

Voor MR is de kwestie echter helder: “Wie een publieke functie bekleedt, moet kunnen communiceren met de burgers. Dat is geen detail, dat is de basis van democratisch bestuur,” aldus Gori.

PS houdt voorlopig de lippen stijf op elkaar. Volgens bronnen binnen de partij wil men “geen olie op het vuur gooien”, al klinkt intern dat Bouchez “bewust provoceert in de aanloop naar de verkiezingen van volgend jaar.”

Wat begon als een banale gemeenteraad in Molenbeek, is uitgegroeid tot een nationaal debat over taal, integratie en politieke geloofwaardigheid – en de storm lijkt voorlopig nog niet te gaan liggen.