In een aangrijpend keerpunt in het conflict tussen Israël en Hamas is het lichaam dat recentelijk door Hamas werd overgedragen geïdentificeerd: het betreft Eliyahu Margalit, 75 jaar oud. Zijn vrijlating markeert een symbolisch moment in de vluchtige onderhandelingen die zich eindelijk lijken te ontvouwen na twee jaar oorlog in Gaza.

Ontdekking en identificatie

Margalit werd op 7 oktober 2023 ontvoerd tijdens een aanval op de kibboets Nir Oz, toen hij in de stallen werkte. Gedurende de maanden daarna was zijn lot onduidelijk terwijl zijn familie in onzekerheid verkeerde. Recentelijk is zijn stoffelijk overschot door Hamas overgedragen en meegedeeld dat het nu is herkend als die van Margalit.

Deze overdracht wordt beschouwd als het tiende lichaam van omgekomen gijzelaars dat Israël ontvangt. In de loop van de onderhandelingen is overeengekomen dat Israël ook Palestijnse gevangenen zal vrijlaten in ruil voor dergelijke teruggiftes. De opstapeling van deze uitwisselingen geeft hoop op verdere stappen in de richting van een duurzame wapenstilstand.

Symboliek en impact

De identificatie van Margalit heeft zowel emotionele als politieke impact. Voor de familie betekent het closure in een jarenlange onzekerheid. Voor de Israëlische staat en publieke opinie is het een tastbaar bewijs dat de onderhandelingen niet vrijblijvend zijn — elk lichaam dat wordt teruggegeven, herinnert aan het menselijke leed achter de politieke geschillen.

Tegelijkertijd fungeert dit moment als drukmiddel. Israël dringt aan op volledige overdracht van alle ontbrekende lichamen, terwijl Hamas stelt dat massale verwoesting, puin en ontoegankelijk terrein het moeilijk maken alle slachtoffers te bergen. Niet-ontplofte munitie en instortingen belemmeren het terugvindingsproces.

Onderhandelingen in versnelde fase

De terugkeer van Margalit valt samen met een nieuw diplomatiek offensief: bemiddelaars uit Egypte, Qatar en de Verenigde Staten proberen een langdurig staakt-het-vuren vorm te geven. Het idee is om een eerste fase van wapenstilstand te consolideren voordat overgegaan wordt op grotere politieke stappen, zoals wederopbouw en veiligheidsarrangementen.

In deze fase wordt nadruk gelegd op wederzijds vertrouwen. Israël eist dat Hamas alle lichamen overdraagt, terwijl Hamas op zijn beurt verlangt dat er garanties komen over opheffing van blokkades, vrij verkeer van hulpgoederen en respect voor Palestijnse gebieden. Het plan bevat ook de gevangenenruil, waarin duizenden Palestijnen vrijgelaten moeten worden.

Sommige onderhandelaars spreken nu van een “moment van hoop” — iets dat ontbreekt heeft in jaren van escalatie. Toch waarschuwen cynici dat elke misstap of vertraging onmiddellijk kan worden afgestraft met hernieuwd geweld.

Uitdagingen blijven groot

Ondanks de symbolische doorbraak blijft de realiteit complex. Voor veel gebieden in Gaza is de infrastructuur totaal verwoest: wegen, ziekenhuizen en waterleidingen zijn onbruikbaar. Dit bemoeilijkt de toegang van hulporganisaties om de meeste kwetsbaren te bereiken.

Veiligheidsrisico’s blijven aanwezig: schoten langs afgebakende zones, luchtaanvallen door drones of vliegtuigen wanneer de spanning escaleert, en het ontbreken van duidelijke frontlijnen maken hulpactiviteiten uiterst riskant.

Daarnaast zijn de verwachtingen hooggespannen. Burgers ervaren hun situatie nauwelijks als verbeterd. Tekorten aan voedsel, drinkwater, medicijnen en onderdak zijn nog steeds de dagelijkse realiteit. Veel slachtoffers hopen dat het recente akkoord geen papier is, maar werkelijkheid.

Wat staat er op het spel?

Als het staakt‑het‑vuren standhoudt, kan de vrijlating van Margalit een motor zijn voor bredere vrede. De uitwisseling van lichamen en gevangenen kan de weg openen naar onderhandelingen over grensbewaking, politieke controle en wederopbouw van Gaza.

Maar het nieuwe akkoord rust op een dunne draad. Een enkel incident kan alles weer terugwerpen. Beide partijen weten dat hun reputatie, hun geloofwaardigheid en hun bevolking hen dwingt tot doorzetten.

Vooruitblik

De komende dagen zullen cruciaal zijn. Worden de resterende lichamen teruggegeven? Worden alle civiele voorwaarden nagekomen — hulp doorgelaten, elektriciteit weer aangezet, wegen hersteld? Zullen beide zijden zich houden aan de afspraken, terwijl internationale bemiddelaars waarschuwen voor elke schending?

Voor nu blijft de identificatie van Eliyahu Margalit een pijnlijke maar noodzakelijke stap in het proces van verzoening – een tastbaar bewijs dat zelfs in tijden van oorlog de menselijke waarde moet prevaleren boven de wapens. De vraag is nu: gaan de aanzetten tot vrede standhouden, of vallen ze onder het puin van wantrouwen en geweld?