In Amsterdam loopt een innovatieve proef waarin asielzoekers actief worden geholpen bij het vinden van werk. In totaal namen 233 asielzoekers uit het opvangcentrum aan de Willinklaan in Nieuw‑West deel aan de proef. Inmiddels hebben 83 van hen een betaalde baan weten te bemachtigen. Daarnaast zetten nog eens 83 deelnemers concrete stappen richting werk, bijvoorbeeld door sollicitatietrainingen, cv‑begeleiding of kennismakingsbijeenkomsten met werkgevers. De overige deelnemers liepen vast op obstakels zoals taalbarrières, afstand tot werkplek of terughoudendheid bij werkgevers.

Opzet van de proef

De proef is opgezet in samenwerking tussen de gemeente Amsterdam, het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers), UWV en het Werkgeversservicepunt Groot Amsterdam. Doel is om asielzoekers met een lopende aanvraag van minstens zes maanden de kans te bieden om mee te doen in de arbeidsmarkt. Werkgevers die willen meewerken, moesten een tewerkstellingsvergunning (TWV) aanvragen om legaal personeel in dienst te nemen.

De gemeente stelde een speciale werkdesk in op het azc, waar deelnemers terecht konden voor intakegesprekken, begeleiding, taaltrainingen, hulp bij het opstellen van cv’s en het leggen van contacten met potentiële werkgevers.

Motivatie en uitdagingen

De deelnemers zelf gaven aan dat ze vooral gemotiveerd zijn om te werken: voor eigen inkomen, waardering, zinvolle invulling van de dag en het opbouwen van eigenwaarde. Voor velen betekent werk ook een brug naar contact met de samenleving en uitzicht op een stabielere toekomst.

Toch blijkt dat niet iedereen even makkelijk aan de slag kan. Sommige werkgevers aarzelen door de verplichtingen rondom de TWV, andere deelnemers kampen met onvoldoende taalbeheersing of wonen te ver van mogelijke werkplekken om dagelijks te kunnen reizen. Deze obstakels maken dat een deel van de deelnemers nog geen concrete stap kon zetten.

Succes en uitbreiding

Met 72 % van de deelnemers die óf werk vonden, óf een concrete stap zetten richting werk, noemt de gemeente de proef een “succesvolle eerste fase.” Op basis van deze positieve uitkomst wordt de aanpak nu verder uitgebreid naar andere opvanglocaties in de stad. De ambitie is dat steeds meer asielzoekers de kans krijgen om actief deel te nemen in de arbeidsmarkt.

De gemeente trekt ook extra middelen uit om deze uitbreiding te ondersteunen. Hierbij ligt de nadruk op het wegnemen van knelpunten voor werkgevers, vereenvoudiging van de administratieve lasten en het aanpakken van taal- en mobiliteitsproblemen bij deelnemers.

Effect voor de stad

Deze proef komt niet alleen de deelnemers zelf ten goede, maar ook de stad. Amsterdam kampt in diverse sectoren met personeelstekorten, vooral in horeca, schoonmaak, logistiek en productie. Door deze pilot worden vraag en aanbod samengebracht: werkgevers vinden medewerkers, en asielzoekers krijgen een kans om bij te dragen aan de samenleving en hun eigen bestaanszekerheid te vergroten.

Bovendien kan vroegtijdige participatie de druk op sociale voorzieningen verlagen en de integratie versnellen zodra mensen een verblijfsstatus krijgen.

Naar de toekomst

Voor de verdere uitrol zullen evaluaties inzicht moeten geven in welke methodes het beste werken — welke begeleiding effectief is, welke drempels het vaakst optreden en hoe die te slechten zijn. Als de proef zich bewijst, kan dit model dienen als voorbeeld voor andere gemeenten in Nederland.

De stap die Amsterdam nu zet, laat zien dat werken aan inclusie, economische participatie en sociale samenhang hand in hand kan gaan. Voor de tientallen asielzoekers die dankzij deze proef werk hebben gevonden, is dit niet slechts een baan — het is een begin van wederopbouw, hoop en wederzijds vertrouwen.