Een apotheek in Amsterdam is afgelopen maandag overvallen door een man die Lyrica-pillen eiste van het personeel. Pregabaline, beter bekend onder de merknaam Lyrica, is een veelgebruikt epilepsiemedicijn, maar wordt ook vaak gebruikt als drugs, met name door daklozen en asielzoekers.

Hulpverleners trokken gisteren bij Nieuwsuur aan de bel over de verslavende werking van het middel en het bijkomende agressieve gedrag. Twee dagen eerder werd in Amsterdam dus een apotheek overvallen, juist vanwege deze pillen, zo laat apotheker Marcel Kooij weten. “De man probeerde het zelf uit de la te pakken en zei: ‘Als je het nu niet meegeeft, ga ik je vermoorden.’ Dat was heftig.”

Lyrica heeft een verdovend effect en kan gebruikers euforisch maken. Het medicijn is alleen verkrijgbaar op doktersrecept en wordt de laatste jaren steeds vaker voorgeschreven in kleine doseringen aan mensen met epilepsie, zenuwpijn of angststoornissen. Maar het vindt dus ook zijn weg naar de straat, zien hulpverleners. En dat zorgt voor agressief en gevaarlijk gedrag.

Het Instituut Verantwoord Medicijngebruik waarschuwt zorgverleners: “Ik denk dat een gemiddelde huisarts zich helemaal niet bewust is van dit risico en van deze trend. Het is goed als artsen hier alert op zijn. De vraag om dit middel is mogelijk onterecht”, zei Ruud Coolen van Brakel gisteravond in Nieuwsuur.

Ik ben al 25 jaar apotheker en heb wel vaker agressie gezien, maar dit is nieuw voor mij.

Ook huisarts Michelle van Tongerloo trekt aan de bel over de verslavende werking van Lyrica. Ze houdt wekelijks spreekuur voor dak- en thuislozen in de Pauluskerk in Rotterdam. Aanvankelijk wist ze niet dat Lyrica ook voor andere doeleinden wordt gebruikt, dus schreef ze het medicijn voor aan een patiënt. Even later stond er “een hele hausse van mensen” voor de deur. “Ze waren heel agressief, heel dwingend.”

Eén pil 5 euro, drie pillen 10 euro

Naast dak- en thuislozen is het middel ook geliefd bij asielzoekers. Het wordt in asielzoekerscentra door heel het land gebruikt, blijkt uit gesprekken die Nieuwsuur voerde. “Ze krijgen het van buiten en verkopen het hier. Eén pil wordt verkocht voor 5 euro en drie pillen voor 10 euro”, vertelt een asielzoeker.

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) bevestigt dat het medicijn in opvanglocaties in Ter Apel en Budel wordt gebruikt. Maar volgens asielzoekers die Nieuwsuur spreekt, wordt Lyrica op meer plekken gebruikt. Zoals in Zeeland, Amsterdam, Zoetermeer en Rotterdam. Problemen ontstaan vooral wanneer mensen zonder komen te zitten, zegt het COA. Sinds 2019 werken in Budel en Ter Apel verslavingsexperts die gebruikers helpen om gecontroleerd af te bouwen.

De apotheker in Amsterdam zegt dat de overvaller maandag zijn excuses aanbood tijdens zijn zoektocht. “Hij had het echt nodig en zag geen andere uitweg. Ik ben al 25 jaar apotheker en heb wel vaker agressie gezien, maar dit is nieuw voor mij. Ik hoop niet dat dit een trend wordt.”

Daar is volgens apothekersorganisatie KNMP nog geen sprake van. “Bij ons zijn er geen vergelijkbare gevallen bekend van mensen die agressief worden en vragen om Lyrica. Laten we hopen dat het bij dit incident blijft. We keuren dit geweld tegen medewerkers van een apotheek ten zeerste af, het is afschuwelijk.”

De overvaller ging er uiteindelijk vandoor met andere medicatie. De politie laat weten dat het gaat om een 36-jarige man zonder vaste woon- of verblijfplaats. Hij is dezelfde dag door de politie aangehouden.