Een open graf, een hartje met de naam Lisa en verdrietige familieleden die een lijkkist dragen. Het zijn aangrijpende beelden die normaal gesproken alleen bedoeld zijn voor de intieme kring van vrienden en familie. Toch blijken internetoplichters juist dit soort emotioneel beladen foto’s en video’s te gebruiken om mensen naar frauduleuze websites te lokken. De uitvaart van Lisa uit Abcoude, die onlangs overleed, is het nieuwste doelwit geworden van deze schaamteloze praktijken.

Uitvaart Lisa: Familie en vrienden nemen afscheid

Volgens experts is het een strategie die steeds vaker voorkomt: criminelen grijpen gebeurtenissen die veel publieke aandacht trekken, zoals overlijdens of grote rampen, om online misleiding te verspreiden. In dit geval circuleren er op sociale media zogenoemde “nepbeelden” van Lisa’s begrafenis. Wie op de links klikt, wordt doorgestuurd naar websites die zogenaamd extra foto’s of livestreams van de uitvaart aanbieden. In werkelijkheid gaat het om phishingpagina’s die proberen persoonlijke gegevens of bankinformatie van bezoekers te ontfutselen.

Voor de nabestaanden is dit niet alleen pijnlijk, maar ook onvoorstelbaar confronterend. Terwijl zij nog midden in het rouwproces zitten, moeten ze aanzien hoe het afscheid van hun geliefde dochter en zus wordt misbruikt voor criminele doeleinden. “Het is ontzettend pijnlijk dat iemand dit doet,” reageert een familievriend. “Je probeert waardig afscheid te nemen, maar tegelijkertijd wordt het internet overspoeld met valse beelden die geen enkel respect tonen.”

Cyberveiligheidsexperts waarschuwen dat dit fenomeen lastig te bestrijden is. Zodra een frauduleuze site offline wordt gehaald, verschijnt er vaak al snel een nieuwe versie elders op het internet. Bovendien spelen criminelen in op nieuwsgierigheid en emoties van mensen: wie wil er niet nog een glimp opvangen van een indrukwekkende of verdrietige gebeurtenis? Daardoor zijn slachtoffers sneller geneigd om op links te klikken zonder goed na te denken.

Ook uitvaartondernemers luiden de noodklok. Zij merken dat het vertrouwen in officiële livestreams en fotoreportages afneemt door de aanwezigheid van nepwebsites. Steeds vaker kiezen families ervoor om helemaal geen beelden meer openbaar te maken, uit angst dat deze later misbruikt worden. Dat is volgens kenners een trieste ontwikkeling, omdat digitale herinneringen voor veel mensen juist troost bieden.

De politie roept internetgebruikers op om extra alert te zijn. Officiële rouwadvertenties en livestreams worden altijd gedeeld via kanalen die direct door de familie of uitvaartonderneming worden bevestigd. Onbekende links, zeker wanneer er wordt gevraagd om gegevens of betalingen, moeten onmiddellijk worden gemeden.

Het voorval rond de uitvaart van Lisa legt een pijnlijke realiteit bloot: in de digitale wereld wordt zelfs het meest persoonlijke en verdrietige moment niet met rust gelaten. Voor de nabestaanden betekent dit een extra wond bovenop hun verlies. En voor de samenleving is het een confronterend voorbeeld van hoe ver internetcriminaliteit kan gaan, als respect en menselijkheid volledig verdwijnen achter het verlangen naar snelle winst.