Vlaamse regering opnieuw uiteen zonder Gaza-akkoord: “Uitspraken Diependaele nét voor Vlaams overleg vielen slecht”

De Vlaamse regering is er zondag opnieuw niet in geslaagd een akkoord te bereiken over Gaza. Ondanks het herhaaldelijke voornemen van minister-president Matthias Diependaele (N-VA) om “er écht uit te komen”, verlieten de regeringspartners na een moeizaam overleg opnieuw zonder consensus het Martelaarsplein. De uitspraken van Diependaele vlak voor de vergadering, waarin hij Hamas en Israël in dezelfde adem als “smeerlappen” bestempelde, zorgden voor extra spanning.

Volgens VTM NIEUWS-journalist Karel Lattrez vielen die uitspraken bijzonder slecht bij de coalitiepartners. CD&V-voorzitter Sammy Mahdi noemde de woorden zelfs “beschamend”.

Reeds dagen geblokkeerd

De Gaza-discussie sleept intussen al dagenlang aan. Vrijdagavond zat de Vlaamse regering ook al samen om een eensgezinde houding te bepalen over de oorlog in Gaza, maar toen werd geen akkoord bereikt. Net als op federaal niveau verdeelt het dossier de Vlaamse meerderheid diep:

• N-VA benadrukt dat buitenlandse politiek primair een federale bevoegdheid is en vreest dat Vlaanderen zich vast rijdt in symboliek.

• CD&V en Vooruit vinden dat Vlaanderen een duidelijk signaal moet geven over de humanitaire crisis, inclusief de erkenning van Palestina en sancties tegen Israël.

• Open Vld probeert de rol van bruggenbouwer te spelen, maar raakt steeds meer klem tussen de standpunten van de partners.

Een deadline op dinsdag

De druk om tot een vergelijk te komen is hoog. Dinsdag vergadert de commissie Buitenlands Beleid van het Vlaams Parlement. Op de agenda staat de stemming van een resolutie van Vooruit en CD&V over Gaza. Als de Vlaamse meerderheid tegen dan geen akkoord heeft, dreigt de resolutie door te gaan en komt de verdeeldheid van de coalitie in volle openbaarheid.

“Dat zou bijzonder jammer zijn,” zei Diependaele vooraf. “Als resoluties worden gestemd die niet door de hele regering gedragen worden, geef je het omgekeerde signaal. Dan straalt Vlaanderen verdeeldheid uit, net op een moment dat we samen een boodschap aan Israël en de wereld willen geven.”

Binnen de regering klinkt het dat dinsdag in de praktijk de deadline wordt voor een compromis. Zo niet, dreigt een politieke crisis.

Vlaams Belang biedt zich aan

Extra opmerkelijk was dat Vlaams Belang eerder zondag een deal suggereerde. De partij liet weten bereid te zijn in het Vlaams Parlement tégen de resolutie van Vooruit en CD&V te stemmen, op voorwaarde dat N-VA met hen een wisselmeerderheid zou vormen om sociale woningen enkel voor te behouden aan mensen met de Belgische nationaliteit.

Diependaele wees dat voorstel publiek af. “Dat is niet aan de orde,” zei hij. Maar de geste van Vlaams Belang zette het overleg wel meteen onder hoogspanning. Voor CD&V en Vooruit zou een dergelijke samenwerking onaanvaardbaar zijn.

De omstreden uitspraken

Nog meer olie op het vuur gooiden de woorden van Diependaele zelf. In een interview vlak voor de top zei hij niet te weten wie de “grootste smeerlap” is: Hamas of Israël.

“Ik blijf daarbij,” herhaalde hij zondagavond. “Ik heb talloze haatmails gekregen van beide kanten. Maar mijn keuze is duidelijk: ik sta aan de kant van de onschuldige slachtoffers, die sterven door geweld en honger.”

CD&V-voorzitter Mahdi reageerde scherp: “Dit soort uitspraken zijn beschamend. Ze doen geen recht aan de ernst van de situatie in Gaza, en ze hypothekeren ook het vertrouwen binnen de regering.”

Volgens waarnemers heeft de uitspraak de kansen op een compromis alvast niet vergroot.

Vooruitgang of stilstand?

Toch houdt het kabinet van de minister-president vol dat er “vooruitgang geboekt” is. Officieel wil niemand inhoudelijke details geven, maar volgens bronnen wordt gezocht naar een tekst die:

• humanitaire hulp en steun aan slachtoffers benadrukt,

• een oproep doet tot een staakt-het-vuren,

• maar geen directe sancties tegen Israël bevat.

Zo’n tussenoplossing zou voor CD&V en Vooruit mogelijk te mager zijn, maar voor N-VA net aanvaardbaar. De komende dagen moeten uitwijzen of dit compromis werkelijkheid wordt.

Angst voor regeringscrisis

Dat de spanning hoog oploopt, staat buiten kijf. Zowel binnen de meerderheid als bij de oppositie wordt al hardop gesproken over de mogelijkheid van een regeringscrisis.

Vooral omdat het Gaza-dossier zich niet langer beperkt tot symboliek, maar dreigt uit te monden in een openlijke breuk. “We bikkelen al lang over Gaza,” gaf Diependaele zelf toe. “Maar we moeten vermijden dat dit dossier de regering verlamt.”

Analyse: symbooldossier met grote gevolgen

Politicologen wijzen erop dat de Gaza-discussie niet alleen gaat over buitenlandse politiek, maar ook over het imago van de Vlaamse regering.

Volgens professor Carl Devos (UGent) is het symbolische dossier verworden tot een lakmoesproef voor de samenwerking tussen de coalitiepartners. “Als men er niet in slaagt hier een gezamenlijk standpunt over in te nemen, stelt dat vragen bij de stabiliteit en de geloofwaardigheid van de regering-Diependaele.”

Bovendien speelt de kwestie vlak voor de verkiezingskoorts van 2024-2025, waardoor partijen zich scherper profileren.

Conclusie

De Vlaamse regering staat op een kruispunt. Na meerdere vergaderingen zonder resultaat, verhitte debatten en omstreden uitspraken, is het vertrouwen tussen de partners broos.

Dinsdag moet blijken of er alsnog een compromis mogelijk is, of dat het Gaza-dossier uitmondt in een openlijke breuk en een mogelijke regeringscrisis.

Voorlopig overheerst vooral onzekerheid. Zoals een insider het zondag verwoordde: “Iedereen wil vooruit, maar niemand wil buigen. En dat maakt de uitkomst hoogst onzeker.”